Trong lịch sử hội họa Việt Nam, chưa từng có bức tranh tường nào lớn và hoành tráng như tranh “Chiến dịch Điện Biên Phủ” tại Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên.
Bức tranh đồng hiện những khoảnh khắc lịch sử tiêu biểu của một chiến dịch quân sự vỹ đại nhất trong cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc của Việt Nam, kết thúc 9 năm kháng chiến gian khổ, đem lại hòa bình cho một nửa đất nước, ngợi ca tinh thần quật cường của dân tộc, trong truyền thống giữ nước và dựng nước, với nhiều thế hệ, tầng lớp Nhân dân, trong trận chiến vỹ đại, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Tác phẩm là kết quả lao động sáng tạo của tập thể bao gồm rất nhiều thành phần: Họa sỹ, Kiến trúc sư, Điêu khắc, Nhạc sỹ, chuyên gia kỹ thuật... Nhóm tác giả chủ chốt là những người đã có bề dày kinh nghiệm trong các lĩnh vực trong đó phải nhắc đến Nhà điêu khắc Tạ Quang Bạo; Vũ Đại Bình, cùng một số họa sỹ trẻ như: Nguyễn Văn Nghĩa; Phạm Quang Thuấn; Đinh Ngọc Tú; Ngô Văn Nhượng…
Quá trình thực hiện bức tranh
Bức tranh được vẽ bằng chất liệu sơn dầu trên nền vải toan, là tác phẩm nghệ thuật có chất liệu bền vững, là công trình có tính hình tượng đặc trưng được khắc họa một cách cô đọng trên những mảng, khối. Ẩn chứa tất cả trong công trình là tính giáo dục, văn hóa, lịch sử, chính trị, và tính nghệ thuật cao, thể hiện cô đọng chiến thắng Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”. Phần mỹ thuật được vẽ trên toan ôm theo vòng tròn của tường trong không gian 360 độ với chiều cao 20,5m, chiều dài 132m, với 4.500 nhân vật cùng những phong cảnh núi rừng, những trận đánh nảy lửa... được các họa sỹ khắc họa trên tranh một cách chân thực, sống động từ những thước phim tư liệu, và hàng ngàn bức ảnh lưu giữ trong các bảo tàng, viện nghiên cứu lịch sử, trung tâm lưu trữ quốc gia...tạo nên một bức tranh về chiến dịch quân sự, lịch sử hoành tráng lần đầu tiên được thể hiện ở Việt Nam.
Phía chân tranh là phần đắp nổi với chất liệu tổng hợp, diện tích khoảng gần 1.000 m2 chạy theo chiều dài của tranh được khéo léo kết hợp giữa phần mỹ thuật và nghệ thuật sắp đặt các hiện vật khiến cho tổng thể bức tranh không thể tách dời. Đó cũng là sự thành công của nhóm tác giả làm cho bức tranh trở nên sống động hơn, tạo cho người xem cảm giác như bị cuốn hút, như đi được vào trong nó vậy.
Việc bố trí ánh sáng trong không gian Panorama cũng là một trong những yếu tố mang tính nghệ thuật cao, Để tạo hiệu ứng tối đa cho bức tranh, hệ thống chiếu sáng hàng trăm bóng đèn led được rải đều nằm ẩn phía dưới các bục chiếu hắt lên, phía trên trần được bố trí chuyển tiếp từ bầu trời mang sắc thái chiến tranh thời điểm trận đánh diễn ra, đến bầu trời mang màu xanh của hòa bình tại thời điểm hiện tại được nâng thành 3 cấp trần, hệ thống đèn chiếu sáng được khéo léo bố trí giữa các các khe của các cấp trần này vừa đảm bảo tính thẩm mỹ vừa chiếu sáng cho toàn bộ không gian.
Bức tranh Panorama “chiến dịch Điện Biên Phủ” là bản hùng ca về chiến thắng ví đại, đánh dấu bước ngoặt quan trọng của lịch sử dân tộc Việt Nam, là sự tri ân và vinh danh của Tổ quốc, của Nhân dân với những người đã và đang hy sinh, cống hiến sức lực, tài năng, trí tuệ trong công cuộc bảo vệ nền độc lập tự do của Tổ quốc và sự nghiệp xây dựng đất nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa . Đồng thời cũng là bản thông điệp gửi đến các thế hệ hôm nay và mai sau cùng chung tay giữ gìn, bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa của dân tộc.