Thực hiện Kế hoạch, Hướng dẫn của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, tỉnh Điện Biên đã triển khai việc xét tặng danh hiệu “Nghệ nhân nhân dân”, "Nghệ nhân ưu tú" trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể tỉnh Điện Biên lần thứ ba - năm 2021.

Quá trình triển khai thực hiện đã có những thuận lợi như: Việc xét tặng danh hiệu “Nghệ nhân nhân dân”, “Nghệ nhân ưu tú” lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể có hệ thống văn bản quy phạm pháp luật làm cơ sở pháp lý tạo thuận lợi để địa phương triển khai thực hiện; nhận được sự chỉ đạo thống nhất từ Trung ương đến địa phương; có sự phối hợp chặt chẽ của các cấp, các ngành trong quá trình triển khai thực hiện;  được nhân dân đồng tình ủng hộ và các cá nhân hăng hái, chủ động tham gia lập hồ sơ đề nghị xét tặng danh hiệu “Nghệ nhân nhân dân”, “Nghệ nhân ưu tú”.

Bên cạnh đó còn có những hạn chế, khó khăn như: Việc triển khai thực hiện Nghị định số 62/2014/NĐ-CP về việc xét tặng danh hiệu “Nghệ nhân nhân dân”, “Nghệ nhân ưu tú” lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể ở một số địa phương còn lúng túng trong việc hướng dẫn cá nhân xây dựng hồ sơ. Nguyên nhân do cán bộ làm công tác hướng dẫn chưa có kinh nghiệm hoặc chưa am hiểu sâu sắc về các loại hình di sản văn hóa phi vật thể để giúp các cá nhân có thể dễ dàng xác định loại hình di sản nắm giữ, khả năng thực hành và thành tích đạt được. Nhận thức của một số cá nhân về các tiêu chuẩn và nội dung lập hồ sơ đề nghị xét tặng danh hiệu “Nghệ nhân nhân dân”, “Nghệ nhân ưu tú”, việc kê khai các thông tin của cá nhân theo mẫu còn nhiều hạn chế. Một số huyện trên địa bàn tỉnh chưa tích cực chủ động, rà soát, hướng dẫn các cá nhân đủ tiêu chuẩn xây dựng hồ sơ đề nghị xét tặng theo quy định.

 Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch - cơ quan thường trực của Hội đồng cấp tỉnh đã bám sát nội dung Kế hoạch, Hướng dẫn của Bộ văn hóa, Thể thao, Du lịch và văn bản chỉ đạo của UBND tỉnh về việc xét tặng danh hiệu “Nghệ nhân nhân dân”, “Nghệ nhân ưu tú” lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể tỉnh Điện Biên lần thứ Ba - năm 2021 để tham mưu triển khai thực hiện.

Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành Hướng dẫn số 304/HD-SVHTTSL ngày 11 tháng 02 năm 2020 về việc triển khai thực hiện xét tặng danh hiệu “Nghệ nhân nhân dân”, “Nghệ nhân ưu tú” lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể tỉnh Điện Biên lần thứ Ba - năm 2021

Nội dung Hướng dẫn đã chỉ rõ đối tượng, tiêu chuẩn xét tặng; thành phần hồ sơ xét tặng; tiến độ thực hiện; trách nhiệm của các phòng, đơn vị chuyên môn đối với việc hướng dẫn cá nhân xây dựng hồ sơ đề nghị xét tặng. Sau thời gian hướng dẫn, triển khai thực hiện đã có kết quả cụ thể:

* Về số lượng hồ sơ cá nhân đề  nghị xét tặng:

- Có 08/10 huyện, thị xã, thành phố có hồ sơ đề nghị xét tặng danh hiệu “Nghệ nhân nhân dân”,  “Nghệ nhân ưu tú”, gồm: Thành phố Biện Biên Phủ, thị xã Mường Lay và các huyện: Điện Biên, Điện Biên Đông, Mường Ảng,  Mường Chà, Nậm Pồ, Mường Nhé.

- Số lượng hồ sơ cá nhân đề nghị xét tặng gồm: 20 hồ sơ (cá nhân). Trong đó có 18 hồ sơ cá nhân đề nghị xét tặng danh hiệu “Nghệ nhân ưu tú” và 02 hồ sơ cá nhân đề nghị xét tặng danh hiệu “Nghệ nhân nhân dân”.

- Trong số 20 cá nhân lập hồ sơ đề nghị đều được thông qua buổi họp xét, xin ý kiến của cộng đồng dân cư và có tỷ lệ 100% ý kiến đồng thuận, nhất trí của cộng đồng dân cư;

- Hồ sơ các cá nhân đã đảm bảo về thành phần, kê khai đầy đủ các nội dung theo quy định.

* Việc đăng tải thông tin lấy ý kiến nhân dân về Danh sách các cá nhân đề nghị xét tặng danh hiệu “Nghệ nhân nhân dân”,  “Nghệ nhân ưu tú”:

- Sau khi tiếp nhận, tổng hợp hồ sơ của các cá nhân đề nghị xét tặng danh hiệu “Nghệ nhân nhân dân”, “Nghệ nhân ưu tú”, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành văn bản số 1623/SVHTTDL-DSVH, ngày 16/8/2020 gửi tới các cơ quan: Đài Phát thanh Truyền hình tỉnh; Báo Điện Biên Phủ; Ban biên tập Cổng Thông tin điện tử UBND tỉnh; UBND các huyện, thị xã, thành phố về việc thông báo danh sách các cá nhân đề nghị xét tặng danh hiệu “Nghệ nhân nhân dân”,  “Nghệ nhân ưu tú” trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể lần thứ Ba, năm 2021 để lấy ý kiến nhân dân 15 ngày làm việc theo quy định, bắt đầu từ ngày 20/8/2020.

- Kết quả triển khai thực hiện: Đài Phát thanh Truyền hình tỉnh đã thông báo nội dung thông tin các cá nhân đề nghị xét tặng danh hiệu “Nghệ nhân nhân dân”, “Nghệ nhân ưu tú” lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể với khung giờ từ 08h00 - sau chương trình thời sự. Báo Điện Biên Phủ online đã đăng tải nội dung thông tin. Cổng Thông tin điện tử của UBND tỉnh đăng tải trên mục Thông tin tuyên truyền. UBND các huyện, thị xã, thành phố đã triển khai đến các xã để công khai lấy ý kiến của nhân dân.

- Kết thúc đợt thông báo - tính đến ngày 10/9/2020 , Hội đồng cấp tỉnh không nhận được ý kiến phản hồi của nhân dân đối với các cá nhân đề nghị xét tặng danh hiệu “Nghệ nhân nhân dân”,  “Nghệ nhân ưu tú”.

* Kết quả xét tặng của Hội đồng cấp tỉnh:

Ngày 28 tháng 9 năm 2020,  Hội đồng cấp tỉnh xét tặng  danh hiệu  “Nghệ nhân nhân dân”, “Nghệ nhân ưu tú” lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể tỉnh Điện Biên lần thứ Ba - năm 2021 đã tổ chức họp xét để lựa chọn các cá nhân đủ tiêu chuẩn theo quy định. Các thành viên Hội đồng đã tiến hành rà soát, nhận xét, đánh giá từng hồ sơ và lấy ý kiến bằng hình thức bỏ phiếu kín cho từng cá nhân.

Kết quả cuộc họp có 15/20 cá nhân đạt số phiếu bầu của các thành viên Hội đồng. Trong đó có 02 cá nhân đề nghị xét tặng danh hiệu  “Nghệ nhân nhân dân”, 13 cá nhân đề nghị xét tặng danh hiệu  “Nghệ nhân ưu tú”. Xét theo thành phần dân tộc có: 07 cá nhân dân tộc Thái, 04 cá nhân dân tộc Mông, 02 cá nhân dân tộc Khơ Mú, 02 cá nhân dân tộc Dao.

* Việc thông báo công khai lấy ý kiến nhân dân về kết quả xét chọn của Hội đồng cấp tỉnh:

Hội đồng cấp tỉnh đã ban hành văn bản số 1978/TB-HĐCT ngày 04/10/2020 gửi tới các cơ quan: Đài Phát thanh Truyền hình tỉnh; Báo Điện Biên Phủ; Ban biên tập Cổng Thông tin điện tử UBND tỉnh; UBND các huyện, thị xã, thành phố về việc thông báo công khai lấy ý kiến nhân dân về kết quả xét tặng danh hiệu “Nghệ nhân nhân dân”, “Nghệ nhân ưu tú” trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể lần thứ Ba - năm 2021 của Hội đồng cấp tỉnh.

Thời gian lấy ý kiến nhân dân từ ngày 05/10/2020 đến hết ngày 23/10/2020. Hết thời gian thông báo, Hội đồng cấp tỉnh không nhận được ý kiến phản hồi của nhân dân đối với các cá nhân được Hội đồng xét chọn.

Đối với  trường hợp các cá nhân đề nghị xét tặng danh hiệu “Nghệ nhân nhân dân” đã được Hội đồng cấp tỉnh gửi xin ý kiến Ban Thường vụ Tỉnh ủy .

Để kịp thời tôn vinh những cá nhân có cống hiến to lớn, tiêu biểu cho sự nghiệp bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể. Hội đồng xét tặng danh hiệu “Nghệ nhân nhân dân”, “Nghệ nhân ưu tú” lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể tỉnh Điện Biên đã gửi hồ sơ của 15 cá nhân đề nghị Hội đồng chuyên ngành cấp Bộ xem xét, lựa chọn, trình Hội đồng cấp nhà nước theo quy định.