Là một trong những người lính được khen ngợi và tặng thưởng Huân chương chiến sĩ hạng Nhất ngay tại mặt trận, đồng chí Chu Văn Mùi chính là người đã chiến đấu kiên cường trên đồi A1 nhiều ngày đêm, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của một chiến sĩ thông tin điện đàm, góp công lớn vào chiến thắng tại cứ điểm ác liệt nhất trong chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử.
Đồng chí Chu Văn Mùi sinh năm 1929 tại xã Thượng Lan, huyện Việt Yên, tình Bắc Giang, tham gia du kịch từ khi còn trẻ, đến năm 1949 nhập ngũ, thuộc biên chế vào Tiểu đoàn 38, Trung đoàn 102, Đại đoàn 308, đại đoàn chủ lực đầu tiên của Quân đội nhân dân Việt Nam. Ông từng tham gia nhiều chiến dịch trước Điện Biên Phủ như chiến dịch Biên Giới, chiến dịch Hòa Bình, chiến dịch tây Bắc, ... Ông cùng từng trải qua nhiều vị trí công tác như chiến sĩ nuôi quân, pháo thủ trước khi trở thành chiến sĩ điện thanh năm 1953.
Chiều muộn ngày 30/3/1954, ta tổ chức mở đợt tấn công giai đoạn 2 vào Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ. Cùng với việc tiêu diệt sân bay Mường Thanh, dãy cao điểm phía Đông cũng là mục tiêu chính của đợt tấn công này. Nếu như tại các cao điểm khác, bộ đội ta nhanh chóng "mở cửa" và tiêu diệt lực lượng địch chỉ sau vài giờ chiến đấu thì tại A1 lại xuất phát chậm hơn và vấp phải hỏa lực rất mạnh của địch, ta gặp nhiều thương vong. Đơn vị của đồng chí Chu Văn Mùi được lệnh tiếp nhận chiến đấu trên cao điểm A1 từ Trung đoàn 174, Đại đoàn 316 trong đêm ngày 31/3. Cuộc chiến đấu tại đây diễn ra vô cùng ác liệt. Địch liên tiếp tăng viện nhiều xe tăng, lính dù, lính Lê dương tiến hành nhiều cuộc phản công hòng chiếm lại các vị trí mà ta chiếm được trước đó. Trong một đợt đánh chặn địch, Đại đội trưởng Bảo Sằng hi sinh, Trung đoàn trưởng Nguyễn Hùng Sinh bị thương, mất liên lạc với đại đoàn. Đồng chí Chu Văn Mùi cùng với tổ đội của mình được lệnh nối lại đường dây liên lạc tại A1. Sự có mặt của điện thanh lúc này là vô cùng quan trọng, không có liên lạc, không thể thắng được, phải có sự hướng dẫn pháo ta mới hiệu chỉnh được mục tiêu, tiêu diệt địch, hỗ trợ quan trọng cho bộ binh, giảm thiểu được thương vong. Và bằng nghiệp vụ tinh anh, đồng chí Chu Văn Mùi đã sử cách nói ám hiệu để pháo ta nhả đạn vào mục tiêu. Trong điều kiện chiến đấu khó khăn, vừa làm công tác liên lạc vừa chiến đấu như một chiến sĩ cảm tử để bảo vệ trận địa, đồng chí Chu Văn Mùi đã nối thông đường liên lạc chỉ toạ độ cho các đơn vị pháo của ta bắn tan đội hình quân Pháp, ngăn chặn được nhiều đợt phản kích của địch.
Trong một hoàn cảnh cũng vô cùng khó khăn, vì phải liên lạc nhiều, chiếc máy điện thanh gần hết pin khiến thông tin không được chuẩn xác. Đồng chí Chu Văn Mùi đã liều mình ra khỏi hầm kéo dù hàng của địch được thả từ trên máy bay xuống. May mắn khi thu được dù trong đó có hộp pin có thể dùng được cho máy điện thanh của đồng chí, sóng điện mạnh hơn hẳn, các đơn vị phía sau nghe rõ tín hiệu máy từ A1. Nhưng cũng chính chi tiết này khiến chỉ huy của đồng chí Mùi nghi ngờ, vì sóng mạnh như vậy có thể từ đài địch chứ không thể từ phía ta. Sau nhiều lần kiểm tra bằng những ký hiệu, mật mã, thông tin nghiệp vụ chuyên môn, chỉ huy Đại đoàn mới tin tưởng và tiếp tục chỉ huy đồng chí Mùi chiến đấu.
Không thức ăn, nước uống, bị cô lập với mặt trận phía sau, sau mấy ngày đêm chiến đấu căng thẳng, mệt mỏi, đồng chí Chu Văn Mùi đã phải uống nước giải của chính mình lấy thêm sức lực. Ông đã trực tiếp vác chiếc máy điện thanh nặng hơn 20kg của mình đi tìm chỉ huy bị thất lạc. Sau nhiều giờ tìm kiếm, đồng chí Chu Văn Mùi tìm được Trung đoàn trưởng Nguyễn Hùng Sinh bị thương đang nằm trong hầm, đầu còn quấn đầy bông băng. Nhờ chiếc máy điện thanh đồng chí Mùi mang đến, đường dây liên lạc từ Trung đoàn trưởng đến Đại đoàn được nối lại trên đồi A1. Mặc dù đang bị thương nhưng đồng chí Nguyễn Hùng Sinh vừa chỉ huy, vừa trực tiếp chiến đấu, đánh lùi một đợt phản kích của địch, khôi phục được trận địa của ta.
Sau 3 ngày đêm chiến đấu quyết liệt, ta còn nhiều khó khăn chưa giải quyết dứt điểm, địch đã phải rút hết quân tại các cứ điểm khác, dồn về cứu viện cho A1 bằng mọi giá. Các chiến sĩ của ta đã giành giật với địch từng tấc đất. Đại bộ phận lực lượng của ta phần thì bị tiêu hao, phần còn lại có dấu hiệu mệt mỏi; Trung đoàn 102 được lệnh rút quân trao lại trận địa cho Trung đoàn 174.
Ngay sau đó, khi biết được tinh thần chiến đấu dũng cảm của đồng chí Chu Văn Mùi, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã quyết định công nhận Đảng viên chính thức trước thời hạn 5 tháng cho đồng chí Chu Văn Mùi và tặng thưởng Huân chương chiến sĩ hạng nhất.
Ngày 31/8/1955, ông được phong tặng danh hiệu "Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân"./.