Chiến thắng Điện Biên Phủ 1954, đã đập tan những cố gắng quân sự cao nhất của thực dân Pháp và can thiệp Mỹ, buộc chính phủ Pháp phải ký kết Hiệp định Genève công nhận độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ ba nước Đông Dương, kết thúc vẻ vang cuộc kháng chiến trường kỳ, gian khổ kéo dài 9 năm của dân tộc Việt Nam.
Năm 1953, Tướng Henri Navarre được Chính phủ Pháp cử làm Tổng Chỉ huy quân đội viễn chinh Pháp ở Đông Dương, mang theo “Kế hoạch quân sự Na-va” với ước vọng trong vòng 18 tháng sẽ tiêu diệt phần lớn bộ đội chủ lực của Việt Minh, kiểm soát toàn bộ lãnh thổ Việt Nam và bình định cả Nam Đông Dương. Quân đội Pháp đã ra sức xây dựng Điện Biện Phủ thành một tập đoàn cứ điểm phòng ngự mạnh nhất của Pháp ở Đông Dương. Navarre coi Điện Biên Phủ như “một pháo đài không thể công phá”, là nơi thu hút để tiêu diệt các Đại đoàn quân chủ lực của Tướng Giáp.
Trước tình hình đó, ngày 6/12/1953, Bộ Chính trị Ban chấp hành Trung ương Đảng họp do Chủ tịch Hồ Chí Minh chủ chì, quyết định mở Chiến dịch Điện Biên Phủ. Trên cương vị thống soái tối cao, Chủ tịch Hồ Chí Minh ra chỉ thị: “Chiến dịch này là một chiến dịch rất quan trọng. Không những về quân sự mà cả về chính trị, không những đối với trong nước mà đối với quốc tế. Vì vậy, toàn quân, toàn dân, toàn Đảng phải tập trung hoàn thành cho kỳ được"
Tháng 12/1953, ngay khi các đơn vị chủ lực của ta tiến quân lên Tây Bắc, Người đã có “Thư gửi cán bộ và chiến sĩ mặt trận Điện Biên Phủ”:
“Thân ái gửi cán bộ và chiến sĩ mặt trận Điện Biên Phủ
Thu Đông nǎm nay, các chú lại có nhiệm vụ tiến quân vào Điện Biên Phủ để tiêu diệt thêm sinh lực địch, mở rộng thêm cǎn cứ kháng chiến, giải phóng thêm đồng bào còn bị giặc đè nén.
Nǎm ngoái, các chú đã anh dũng chiến đấu, tiêu diệt nhiều địch, đã thắng lợi to. Bác rất vui lòng
Năm nay, sau những cuộc chỉnh huấn chính trị và quân sự, các chú đã tiến bộ hơn. Các chú phải chiến đấu anh dũng hơn, chịu đựng gian khổ hơn, phải giữ vững quyết tâm trong mọi hoàn cảnh:Quyết tâm tiêu diệt địch, Quyết tâm giữ vững chính sách, Quyết tâm tranh nhiều thắng lợi. Bác và Chính phủ chờ tin thắng lợi để khen thưởng các chú.
Chào thân ái và quyết thắng!
Tháng 12 nǎm 1953
HỒ CHÍ MINH
Tết Giáp Ngọ năm 1954, Bác đã gửi tặng mỗi cán bộ, chiến sỹ ở mặt trận một chiếc ca uống nước có in hàng chữ đỏ tươi “Kiên quyết làm tròn nhiệm vụ” và bài thơ chúc mừng năm mới của Người:
Nǎm mới, quân dân ta có hai nhiệm vụ rành rành:
- Đẩy mạnh kháng chiến để giành độc lập tự do
- Cải cách ruộng đất là công việc rất to
Dần dần làm cho người cày có ruộng khỏi lo nghèo nàn.
Quân và dân ta nhất trí kết đoàn,
Kháng chiến, kiến quốc nhất định hoàn toàn thành công.
Hoà bình dân chủ thế giới khắp Nam, Bắc, Tây, Đông.
Nǎm mới, thắng lợi càng mới, thành công càng nhiều.
Với quyết tâm tiêu diệt toàn bộ quân Pháp ở Điện Biên Phủ của Đảng, của Bác Hồ đã biến thành ý chí và hành động của quân và dân ta. Để kịp thời cổ vũ, động viên và tiếp thêm sức mạnh cho quân ta quyết đánh thắng địch ngay ở trận mở đầu, Bác viết:
Thân ái gửi toàn thể cán bộ và chiến sĩ ở mặt trận!
Các chú sắp ra mặt trận. Nhiệm vụ các chú lần này rất to lớn, khó khăn, nhưng rất vinh quang. Các chú vừa được chỉnh quân chính trị và chỉnh huấn quân sự và đã thu được nhiều thắng lợi về tư tưởng và chiến thuật, kỹ thuật. Nhiều đơn vị đã đánh thắng trên các mặt trận. Bác tin chắc rằng các chú sẽ phát huy thắng lợi vừa qua, quyết tâm vượt mọi khó khăn gian khổ để làm tròn nhiệm vụ vẻ vang sắp tới. Bác chờ các chú báo cáo thành tích để thưởng những đơn vị và cá nhân xuất sắc nhất. Chúc các chú thắng to. Bác hôn các chú.
Chào thân ái và quyết thắng
Tháng 3 năm 1954
HỒ CHÍ MINH
Thư của Bác như tiếng kèn xung trận tạo nên khí thế vô cùng phấn khởi tràn ngập khắp các chiến hào trận địa, các đơn vị quyết tâm thi đua lập công mừng thọ Bác.
Trận Him Lam toàn thắng, Trung ương Đảng và Bác liền gửi điện khen ngợi:
Thân ái gửi toàn thể cán bộ và chiến sĩ ở mặt trận Điện Biên Phủ!
Bác và Trung ương Đảng được báo cáo về hai trận thắng đầu tiên của quân đội ta ở Điện Biên Phủ. Bác và Trung ương Đảng có lời khen các đồng chí. Chiến dịch này là một chiến dịch lịch sử của quân đội ta, ta đánh thắng chiến dịch này có ý nghĩa quân sự và chính trị quan trọng. Địch sẽ ra sức đối phó, ta phải cố gắng, chiến đấu dẻo dai, bền bỉ, chớ chủ quan khinh địch, giành toàn thắng cho chiến dịch này.
Ngày 15 tháng 3 năm 1954.
BAN CHẤP HÀNH TRUNG ƯƠNG ĐẢNG LAO ĐỘNG VIỆT NAM
Thư gửi toàn thể cán bộ và chiến sĩ ở mặt trận Điện Biên Phủ.
Trước hết Bác gửi lời thân ái thăm các chú thương binh. Toàn thể các chú cũng như cán bộ, chiến sĩ ở toàn quốc đã quyết tâm tranh được thắng lợi lớn để chúc thọ Bác. Bác quyết định khao các chú. Khao thế nào tùy theo điều kiện, nhưng nhất định khao. Thế là Bác cháu ta cùng vui. Vui để cố gắng mới, để khắc phục khó khăn mới và để tranh thắng lợi mới. Bác và Chính phủ định thưởng cho tất cả các chú huy hiệu “Chiến sĩ Điện Biên Phủ”. Các chú tán thành không?
Bác dặn các chú một lần nữa: Chớ vì thắng mà kiêu, chớ chủ quan khinh địch, phải luôn luôn sẵn sàng làm trọn nhiệm vụ Đảng và Chính phủ giao cho các chú.
Bác hôn các chú. Bác HỒ CHÍ MINH
Với tình cảm đặc biệt ấy của Người, cán bộ chiến sĩ trên mặt trận Điện Biên Phủ đã khắc phục muôn vàn khó khăn, gian khổ. Chiến đấu mưu trí, dũng cảm, không quản ngại hy sinh đã tiêu diệt toàn bộ Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ vào ngày 7/5/1954. Tin vui ấy đã truyền khắp nơi trên cả nước và quốc tế, ngay ngày 8/5/1954 Bác đã viết thư khen ngợi bộ đội, dân công, thanh niên xung phong và đồng bào Tây Bắc đã chiến thắng vẻ vang ở Điện Biên Phủ.
Quân ta đã giải phóng Điện Biên Phủ, Bác và Chính phủ thân ái gửi lời khen ngợi cán bộ, chiến sĩ, dân công, thanh niên xung phong và đồng bào địa phương đã làm tròn nhiệm vụ một cách vẻ vang. Thắng lợi tuy lớn nhưng mới là bắt đầu. Chúng ta không nên vì thắng mà kiêu, không nên chủ quan khinh địch. Chúng ta kiên quyết kháng chiến để tranh lại độc lập, thống nhất, dân chủ, hòa bình. Bất kỳ đấu tranh về quân sự hay ngoại giao cũng đều phải đấu tranh trường kỳ gian khổ mới đi đến thắng lợi hoàn toàn. Bác và Chính phủ sẽ khen thưởng những cán bộ, chiến sĩ, dân công, thanh niên xung phong và đồng bào địa phương có công trạng đặc biệt.
Chào thân ái và quyết thắng
Ngày 8 tháng 5 năm 1954
HỒ CHÍ MINH
Để chúc mừng những chiến công hiển hách của các chiến sĩ Điện Biên, trong cuộc gặp đoàn cán bộ chiến sĩ đã lập công xuất sắc trong Chiến dịch Điện Biên Phủ thay mặt cho các chiến sĩ toàn quân đến chúc mừng sinh nhật Bác, Người nói: “Hôm nay, Bác thay mặt Đảng và Chính phủ trao cho các chiến sĩ lập công xuất sắc trong Chiến dịch Điện Biên Phủ Huân chương Chiến công. Riêng Bác còn tặng thêm mỗi cháu một ngôi sao đỏ và một tấm Huy hiệu”. Trong tâm trí các chiến sĩ Điện Biên lúc ấy, họ không bao giờ quên những lời dặn dò của Bác, đặc biệt là bữa cơm thân mật với Bác. Mở đầu bữa cơm, Bác nói vui: “Đây là bữa cơm riêng Bác mời các cháu, chứ không phải Nhà nước mời đâu. Toàn cây nhà lá vườn cả, nhưng các cháu phải ăn no. Các cháu ăn nhiều. Bác sẽ vui, sẽ khỏe”. Một bữa cơm đơn giản, không sơn hào hải vị nhưng cũng khiến các chiến sĩ xúc động nhớ mãi không quên. Bởi họ đã cảm nhận được tình yêu thương sâu sắc Bác dành cho mọi người.
Khi kể lại kỷ niệm buổi gặp đó với Bác, ông Nguyễn Quang Thuận - một trong năm chiến sĩ Điện Biên hôm ấy luôn nghĩ rằng: “Vinh dự này không phải Bác chỉ dành riêng cho năm chiến sĩ. Đây là vinh dự lớn lao mà Bác dành cho, cho tất cả cán bộ, chiến sĩ, dân công, thanh niên xung phong trên mặt trận Điện Biên Phủ.
Trên cương vị là Chủ tịch nước Bác bận rất nhiều công việc, song lúc nào Bác cũng theo dõi sát sao tình hình chiến sự ở Điện Biên Phủ. Dù là trước giờ xuất trận hay khi đã ca khúc khải hoàn chiến thắng, cán bộ và chiến sĩ ở mặt trận vẫn luôn cảm nhận được ánh mắt hiền từ, trái tim bao la và hình bóng yêu thương của Người đang ở bên cạnh. Những bức thư, điện văn thật sự là món quà tinh thần vô cùng quý giá, đó là nguồn cổ vũ to lớn tiếp thêm sức mạnh cho họ vượt qua mọi gian khổ, quyết chí một lòng, chiến đấu anh dũng, lập nên chiến công vĩ đại “Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ”.