Nếu đã một lần đến tham quan Nhà trưng bày Bảo tàng tỉnh Điện Biên chắc hẳn quý khách sẽ rất ấn tượng với chiếc Cọn nước của của đồng bào dân tộc Thái - ngành Thái trắng đang được trưng bày tại đây.

Chiếc cọn nước là hiện vật được ông Đềm Văn Động, thôn Pắc Na 2, xã Tủa Thàng, huyện Tủa Chùa bàn giao cho bảo tàng tỉnh Điện Biên lưu giữ và phát huy giá trị. Cọn được cấu tạo bởi 3 phần là: Chân giữ guồng, guồng quay nước và máng hứng nước.

Chân giữ guồng gồm hai cột chống có chiều cao 131cm, được làm từ hai cây gỗ thẳng có chạc để giữ trục cọn và hai sọt đá để giữ chân cọn.

Guồng quay nước gồm hai bộ phận là cánh guồng có đường kính 205cm và trục quay dài 171cm. Cánh guồng được làm từ các thanh tre vót mỏng đan thành phên, ở giữa các phên được gắn các ống nước. Trục quay làm bằng khúc gỗ thẳng, đẽo tròn. Dưới tác dộng của dòng nước chảy sẽ làm quay guồng quay, nước sẽ chảy vào ống nứa và đổ vào máng.

Máng hứng nước có chiều dài 117cm, rộng 21cm, cao 14cm, máng được làm từ những mảnh ván ghép lại với nhau. Máng hứng nước được đặt trên hai chân trụ được làm bằng hai cây gỗ đầu có chạc để giữ máng. Máng hứng nước có tác dụng chứa nước từ những ống nứa đổ vào.

Ngày nay, khoa học kỹ thuật đã phát triển, việc dẫn nước phục vụ sản xuất nông nghiệp đã thuận lợi hơn, hình ảnh những chiếc cọn nước hiền hòa bên suối cũng dần trở nên vắng bóng. Vì vậy, việc trưng bày chiếc cọn nước tại Nhà trưng bày Bảo tàng tỉnh Điện Biên nhằm giới thiệu đến với du khách đặc biệt là thế hệ trẻ ngày hôm nay về những giá trị văn hóa truyền thống mang tính đặc trưng của đồng bào dân tộc Thái nơi đây./.