Chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954 đã để lại cho mảnh đất Điện Biên Di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Chiến trường Điện Biên Phủ, đây là một di tích có ý nghĩa giá trị lịch sử lớn lao đối với dân tộc Việt Nam cũng như đối với nhân dân yêu chuộng hòa bình trên thế giới, có giá trị rất lớn về lịch sử, văn hóa, xã hội và khoa học. Hằng năm, thu hút hàng trăm nghìn lượt khách từ mọi miền đến tìm hiểu, tham quan và nghiên cứu những chứng tích còn lại của chiến thắng "Lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu".
Di tích Chiến trường Điện Biên Phủ được công nhận là Di tích quốc gia đặc biệt vào năm 2009. Hiện nay, Di tích bao gồm 45 điểm di tích thành phần nằm trải rộng ở khu vực lòng chảo thành phố Điện Biên Phủ, huyện Điện Biên và huyện Tuần Giáo, trong đó, một số điểm di tích được đưa vào phục vụ khách tham quan như Di tích Ðồi A1, Đồi D1, Hầm De Castries, Cầu Mường Thanh, Sở Chỉ huy chiến dịch Ðiện Biên Phủ... Tham quan Di tích Chiến trường Điện Biên Phủ là hành trình không thể thiếu mà mỗi du khách luôn mong muốn khi đặt chân lên mảnh đất Điện Biên Phủ anh hùng.
Điểm dừng chân đầu tiên là ghé thăm Nhà trưng bày Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ. Tại đây du khách có thể mua vé và yêu cầu hướng dẫn viên đồng hành trong hành trình tham quan tại Nhà trưng bày Bảo tàng và các điểm Di tích Chiến trường Điện Biên Phủ. Sau khi tham quan không gian tái hiện lại toàn bộ Chiến dịch Điện Biên Phủ được trưng bày đan xen giữa hiện vật và khung cảnh những ngày tháng gian khổ, nhiều hi sinh mất mát của quân và dân ta, du khách sẽ như được sống lại những thời khắc lịch sử của 65 năm về trước. Tại Bảo tàng và các điểm di tích hiện nay đã thực hiện một số chương trình trải nghiệm dành cho học sinh như: Chương trình câu lạc bộ “Em yêu lịch sử” do Bảo tàng lịch sử quốc gia Việt Nam phối hợp với Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ thực hiện; hoạt động trải nghiệm “Chúng em là chiến sĩ Điện Biên”....
Tiếp theo đó, dưới sự hướng dẫn của thuyết minh viên tại Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, du khách sẽ tham quan một số điểm Di tích thành phần thuộc Di tích Chiến trường Điện Biên Phủ trong khu vực thành phố Điện Biên Phủ.
Di tích ngoài trời đầu tiên du khách nên tham quan là Đồi A1, bởi đây là di tích có vị trí gần Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ và cũng rất thuận tiện trong quá trình di chuyển tới những địa điểm tham quan tiếp theo. Ghé thăm di tích du khách sẽ được nghe giới thiệu về tầm quan trọng, ý nghĩa của ngọn đồi A1 trong Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ và những câu chuyện vô cùng xúc động về khó khăn khi chiến đấu, những tấm gương hi sinh của các chiến sĩ trên ngọn đồi này qua lời kể của hướng dẫn viên. Ngoài ra, khi tới tham quan di tích đồi A1, du khách có thể tham gia một số hoạt động trải nghiệm tại di tích như đẩy xe đạp thồ, nấu cơm bằng bếp Hoàng Cầm; bữa cơm chiến sĩ, ...
Điểm dừng chân tiếp theo của du khách là di tích Sở Chỉ huy Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ (Hầm De Castries). Trên đường di chuyển du khách sẽ được ngắm nhìn cây cầu Mường Thanh lịch sử, là cây cầu duy nhất lúc bấy giờ được bắc qua dòng sông Nậm Rốm và đây cũng là con đường duy nhất để các chiến sĩ của ta tiến vào Sở Chỉ huy của quân Pháp. Căn hầm chỉ huy của tướng De Castries là cơ quan đầu não của một tập đoàn cứ điểm bất khả xâm phạm, được xây dựng kiên cố bằng những vật liệu tốt nhất và được bảo vệ bằng các loại vũ khí, khí tài quân sự hiện đại nhất lúc bấy giờ.
Điểm tham quan không thể thiếu khác nữa là di tích Đồi D1 hay chính là nơi được lựa chọn để đặt công trình Tượng đài Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ nhân dịp kỷ niệm 50 năm Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ. Công trình tượng đài chiến thắng nằm trên ngọn đồi lịch sử, ở trung tâm thành phố, có vị trí cao, có thể bao quát được toàn bộ thành phố. Từ độ cao này có thể tạo ra góc nhìn đẹp đến tất cả các điểm di tích mà du khách đã đi qua như Đồi A1, Hầm De Castries, cầu Mường Thanh. Công trình này kết hợp với các điểm di tích tạo thành một tuyến khép kín mà điểm đến cuối cùng là Tượng đài kết thúc như một biểu tượng của chiến thắng và hòa bình, là điểm nhấn trong hành trình du lịch lịch sử và cũng là biểu tượng cho tinh thần quyết chiến, quyết thắng, là biểu tượng hòa bình, độc lập trong thời đại ngày nay.
Ngoài ra, du khách có thể lựa chọn một số di tích thành phần khác để tham quan, tìm hiểu như: Trung tâm đề kháng Him Lam, Độc Lập, Bản Kéo, Hận thù Noong Nhai, …
Sau khi ghé thăm các điểm di tích trong khu vực thành phố Điện Biên Phủ, du khách hãy dành thời gian từ nửa ngày đến một ngày để tới tham quan Khu di tích Sở Chỉ huy Chiến dịch Điện Biên Phủ tại Mường Phăng, nằm cách thành phố Điện Biên Phủ khoảng 40km. Trên quãng đường di chuyển từ trung tâm thành phố đến Mường Phăng, du khách có thể dừng chân tham quan một số điểm di tích như: Đường kéo pháo bằng tay của bộ đội ta, Trận địa pháo 105mm, trận địa pháo H6 tại Nà Nhạn.
Sở chỉ huy chiến dịch Điện Biên Phủ tại Mường Phăng là cơ quan đầu não quan trọng nhất của chiến dịch Điện Biên Phủ. Tại đây, Đại tướng Võ Nguyên Giáp cùng với Bộ Chỉ huy chiến dịch đã đưa ra những chỉ thị, mệnh lệnh tấn công có tính chất quyết định đến thắng lợi của từng trận đánh mà đỉnh cao là lệnh tổng công kích trên toàn mặt trận vào 7/5/1954. Đây là điểm đến để mỗi người có cái nhìn khái quát, chân thực, khách quan về sức mạnh của một dân tộc, sức mạnh của những người chiến thắng không phải ở vũ khí, trang thiết bị hiện đại hay ở lô cốt vững chắc mà đó là sức mạnh của tinh thần yêu nước, sức mạnh của những người chính nghĩa yêu chuộng hòa bình.
Tuy nằm ở ngoại vi thành phố Điện Biên Phủ nhưng Khu di tích Sở Chỉ huy chiến dịch Điện Biên Phủ là một phần không thể tách rời của Di tích Chiến trường Điện Biên Phủ, là một điểm đến vô cùng hấp dẫn đối với khách du lịch. Đến đây, du khách sẽ được hòa mình vào thiên nhiên hoang sơ của núi rừng Mường Phăng với nhiều loại động, thực vật quý hiếm; tham quan, tìm hiểu cách bố phòng và khả năng che dấu của bộ đội Việt Nam trước sự lùng sục của lực lượng thám không đối phương, so sánh giữa trung tâm chỉ huy của Quân đội nhân dân Việt Nam với Quân đội viễn chinh Pháp để hiểu rõ mối tương quan và lịch sử cuộc chiến Điện Biên Phủ từ cả hai phía. Không dừng lại ở đó, đến với Mường Phăng du khách còn có cơ hội trải nghiệm hồ Pá Khoang trong lành, được hình thành từ sức lao động sáng tạo và cần cù của con người nơi đây.
Chiến tranh đã lùi xa, nhưng những chứng tích của nó luôn trường tồn cùng thời gian. Di tích Chiến trường Điện Biên Phủ vẫn luôn là điểm hẹn để du khách có cơ hội được ôn lại những mốc son chói lọi của lịch sử, được hiểu và cảm nhận một phần nào đó sự khốc liệt của chiến tranh, sự hi sinh của các thế hệ đi trước vì hòa bình. Điện Biên hôm nay luôn mở rộng vòng tay chào đón bạn bè từ khắp mọi miền đến với vùng đất lịch sử đang đổi thay từng ngày, vươn mình phát triển, thân thiện và mến khách./.