Có thể khẳng định, 10 năm đi qua đánh dấu một chặng đường đầy nỗ lực của tập thể ngành. Sở đã hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao, các hoạt động có nhiều khởi sắc, được Tỉnh ủy, UBND, HĐND,các cấp các ngành, nhân dân ghi nhận và đánh giá cao, đóng góp ngày càng sâu sắc, hiệu quả vào sự nghiệp phát triển kinh tế - văn hóa - xã hội, ổn định an ninh quốc phòng chung của tỉnh Điện Biên.
Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Điện Biên ngày nay có tiền thân là Ty Văn hóa Thông tin tỉnh Lai Châu, được thành lập ngày 22/8/1963, trải qua 55 năm được thay đổi nhiều mô hình, tên gọi như: Ty Thông tin tỉnh, Ty Văn hóa và Thông tin, từ ngày 28/12/1982 được đổi tên thành Sở Văn hóa, Thông tin.
Ngày 5/5/2008 UBND tỉnh Điện Biên ban hành Quyết định số 463/QĐ-UBND về việc kiện toàn tổ chức, bộ máy các cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh Điện Biên. Theo đó: Hợp nhất Sở Thể dục Thể thao với Sở Văn hoá Thông tin, tiếp nhận công tác Du lịch từ Sở Thương mại và Du lịch, công tác gia đình từ Ủy ban Dân số, Gia đình và Trẻ em tỉnh thành Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch như ngày nay. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch là cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh; có chức năng tham mưu, giúp UBND tỉnh thực hiện quản lý nhà nước về: văn hóa, gia đình, thể dục, thể thao, du lịch và quảng cáo (trừ quảng cáo trên báo chí, qua mạng thông tin máy tính và xuất bản phẩm); các dịch vụ công thuộc lĩnh vực quản lý của Sở và thực hiện một số nhiệm vụ, quyền hạn theo sự ủy quyền của Ủy ban nhân dân tỉnh và theo quy định của pháp luật.
Sau 3 năm thực hiện việc hợp nhất, ngày 20/9/2011, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 935/QĐ-UBND về việc kiện toàn sắp xếp lại tổ chức bộ máy các đơn vị sự nghiệp trực thuộc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Điện Biên và thành lập thêm 01 đơn vị sự nghiệp là Trung tâm Thông tin Xúc tiến Du lịch.
Tổ chức bộ máy của ngành cho đến nay bao gồm: Lãnh đạo Sở: 04 (gồm Giám đốc và 3 phó Giám đốc), 9 phòng chuyên môn thuộc khối QLNN (Thành lập thêm Phòng Di sản Văn hóa) và 9 đơn vị sự nghiệp trực thuộc. Sở thực hiện công tác chỉ đạo, hướng dẫn chuyên môn đối với các đơn vị cơ sở gồm 10 phòng Văn hóa và Thông tin cấp huyện và Trung tâm Văn hóa, Thông tin, Thể thao thành phố Điện Biên Phủ.
Sau khi hợp nhất, dưới sự quan tâm, chỉ đạo của tỉnh, sự phối hợp tạo điều kiện của các ngành chức năng, sự đồng thuận của đồng bào các dân tộc trong tỉnh, tập thể Ban lãnh đạo Sở đã đoàn kết, thống nhất khắc phục các khó khăn, cùng phát huy trí tuệ, sức sáng tạo và nhiệt tình cống hiến của cán bộ, CCVC trong toàn ngành để tạo đà đưa hoạt động văn hóa, thể thao, du lịch, gia đình của ngành nhanh chóng đi vào ổn định, đồng bộ trên tất cả các lĩnh vực.
Ngành đã chủ động tham mưu trình Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh ban hành hệ thống văn bản chỉ đạo, định hướng nhằm cụ thể hóa các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước trong lĩnh vực văn hóa, thể thao, du lịch và gia đình; làm cơ sở để Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch và các sở, ngành, địa phương có liên quan triển khai tổ chức thực hiện. Trong 10 năm qua, nhiều Nghị quyết, Chỉ thị, Quy hoạch, Đề án, Chương trình, Kế hoạch trọng điểm trong các lĩnh vực đã được ban hành như: Chiến lược phát triển văn hóa, thể thao, du lịch tỉnh Điện Biên đến năm 2020; Đề án Bảo tồn và phát triển văn hóa các dân tộc tỉnh Điện Biên gắn với phát triển kinh tế - xã hội đến năm 2020, định hướng đến năm 2025; Đề án xây dựng hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao và phát triển văn hóa nông thôn tỉnh Điện Biên đến năm 2015, định hướng đến năm 2020; Chỉ thị số 31-CT/TU về phát triển TDTT đến năm 2015 và định hướng đến năm 2020; Kế hoạch thực hiện Chiến lược phát triển TDTT Việt Nam đến năm 2020 trên địa bàn tỉnh Điện Biên; Quy hoạch phát triển TDTT tỉnh Điện Biên giai đoạn 2016 - 2025 và định hướng đến năm 2030, Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch tỉnh Điện Biên giai đoạn đến năm 2020; Quy hoạch tổng thể phát triển Khu du lịch Quốc gia Điện Biên Phủ - Pá Khoang đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030; Chương trình phát triển du lịch tỉnh Điện Biên đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030; Kế hoạch hành động về phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn; Kế hoạch triển khai thực hiện Chiến lược phát triển gia đình Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh Điện Biên; Kế hoạch thực hiện Chương trình hành động Quốc gia về phòng chống bạo lực gia đình tỉnh Điện Biên đến năm 2020...
Trong từng lĩnh vực hoạt động, Sở đã đạt được nhiều thành tựu đáng ghi nhận. Về lĩnh vực văn hóa, văn nghệ, thông tin, tuyên truyền, các hoạt động được tổ chức phong phú, sôi nổi, mang đậm bản sắc truyền thống văn hóa dân tộc, gắn với kỷ niệm các ngày lễ lớn của tỉnh, đất nước, thường xuyên được chú trọng đổi mới về nội dung và hình thức. Bên cạnh thực hiện nhiệm vụ chính trị, ngành chú trọng đẩy mạnh phong trào văn hóa văn nghệ quần chúng nhằm nâng cao mức hưởng thụ của nhân dân, xây dựng và phát triển văn hóa, con người Điện Biên, bảo tồn, phát huy di sản văn hóa truyền thống các dân tộc. Tiêu biểu là các hoạt động kỷ niệm 55 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (2009); 60 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (2014); tổ chức định kỳ Lễ hội Hoa Ban hàng năm (từ năm 2014); thực hiện triển khai Đề án bảo tồn và phát triển văn hóa các dân tộc tỉnh Điện Biên gắn với phát triển kinh tế - xã hội (từ năm 2013); tiếp tục triển khai phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” trên địa bàn toàn tỉnh…
Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch là cơ quan thường trực Ban tổ chức Lễ hội Hoa Ban được tổ chức hằng năm
Về lĩnh vực thể thao, Phong trào TDTT quần chúng ngày càng được mở rộng, số người tham gia luyện tập thường xuyên hàng năm ngày càng tăng, thiết chế thể thao được phát triển rộng khắp, các giải thi đấu, Đại hội TDTT được duy trì, tổ chức đoàn tham gia thi đấu và giành được nhiều thành tích tại các giải khu vực và toàn quốc. Trong thể thao thành tích cao, công tác huấn luyện, đào tạo và thi đấu được làm tốt ở cả 3 tuyến; tổ chức cho các đoàn VĐV tham dự các giải thi đấu khu vực và toàn quốc giành được nhiều huy chương các loại. Nổi bật trong giai đoạn này là việc duy trì tổ chức Đại hội TDTT toàn tỉnh (định kỳ 4 năm/lần). Đặc biệt, năm 2011, Trung tâm Huấn luyện và Thi đấu TDTT vinh dự đón nhận Huân chương Lao động hạng 3 của Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam. Đây là thành tích đáng tự hào của tập thể Trung tâm nói riêng, của toàn ngành nói chung, thể hiện những nỗ lực, thành công qua nhiều năm hoạt động.
.jpg)
Đại hội TDTT tỉnh Điện Biên lần thứ VIII
Về lĩnh vực du lịch, trong 10 năm qua đã có bước phát triển tích cực: Cơ sở vật chất, hạ tầng từng bước được quan tâm đầu tư phát triển, chất lượng dịch vụ, sản phẩm du lịch ngày càng phong phú, đa dạng; nguồn nhân lực du lịch từng bước được chuẩn hóa; các loại hình du lịch lịch sử, văn hóa, sinh thái, triển khai có hiệu quả và trở thành sản phẩm du lịch đặc trưng, có khả năng cạnh tranh với các tỉnh trong khu vực; môi trường du lịch được cải thiện; lượng khách và tổng thu từ hoạt động du lịch tăng khá, đã góp phần tăng trưởng cơ cấu ngành dịch vụ trong cơ cấu kinh tế của tỉnh, hướng đến phát triển du lịch một cách bền vững. Thành tựu tiêu biểu lĩnh vực du lịch trong thời gian qua là năm 2016, tổ chức Lễ công bố “Quy hoạch Khu du lịch Quốc gia Điện Biên Phủ - Pá Khoang đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030” gắn với khai mạc Lễ hội Hoa Ban; năm 2010, ký kết Biên bản hợp tác phát triển du lịch với 8 tỉnh Tây Bắc; năm 2016, ký kết Biên bản ghi nhớ hợp tác phát triển trong lĩnh vực văn hóa và du lịch với 3 Sở Thông tin, Văn hóa và Du lịch của 3 tỉnh Bắc Lào;...
Về lĩnh vực gia đình, thực hiện tốt các hoạt động về gia đình, phòng, chống bạo lực gia đình. Đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật trong lĩnh vực gia đình, bình đẳng giới, vì sự tiến bộ của phụ nữ, công tác trẻ em. Hàng năm, thực hiện chỉ đạo, hướng dẫn cơ sở tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày Gia đình Việt Nam (28/6), Ngày Quốc tế Hạnh phúc (20/3), Tháng hành động Quốc gia về Phòng chống bạo lực gia đình (tháng 6)... Từ năm 2008, triển khai nhân rộng mô hình phòng chống bạo lực gia đình trên địa bàn toàn tỉnh.
Có thể khẳng định, 10 năm đi qua đánh dấu một chặng đường đầy nỗ lực của tập thể ngành. Sở đã hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao, các hoạt động có nhiều khởi sắc, được Tỉnh ủy, UBND, HĐND,các cấp các ngành, nhân dân ghi nhận và đánh giá cao, đóng góp ngày càng sâu sắc, hiệu quả vào sự nghiệp phát triển kinh tế - văn hóa - xã hội, ổn định an ninh quốc phòng chung của tỉnh Điện Biên. Ghi nhận, đánh giá cao những thành tích của Sở, các cấp Trung ương và tỉnh Điện Biên đã trao tặng nhiều phần thưởng cao quý. Điển hình là Huân chương lao động hạng 3 (01 cá nhân năm 2012); Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ (năm 2014); Cờ thi đua xuất sắc của UBND tỉnh (năm 2009, 2016); Cờ của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (năm 2008, 2009, 2010, 2012, 2014, 2017); . Các tập thể, cá nhân của các đơn vị trực thuộc Sở cũng nhận được nhiều danh hiệu, hình thức khen thưởng, tiêu biểu là Huân chương Lao động hạng 3 (01 tập thể); Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ (05 tập thể, 08 cá nhân); Cờ Thi đua xuất sắc của UBND tỉnh (11 tập thể); Danh hiệu Nghệ sỹ ưu tú (02 cá nhân). Ngoài ra còn nhiều Bằng khen do UBND tỉnh Điện Biên, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch trao tặng.
Tự hào với những kết quả đã đạt được, coi đó là nguồn khích lệ, động viên để tiếp tục phát huy thành quả, tạo lực và đà vững chắc hơn nữa trong thời gian tới, toàn ngành nỗ lực phát triển theo những định hướng cơ bản như sau:
Một là, hướng mọi hoạt động văn hóa vào việc xây dựng con người phát triển toàn diện, nâng cao mức hưởng thụ về văn hóa, tinh thần của nhân dân, xây dựng môi trường, cộng đồng văn hóa, đặc biệt quan tâm đến vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào các dân tộc, vùng biên giới. Đồng thời khai thác và kết nối các giá trị, đặc trưng văn hóa với phát triển du lịch.
Đặc biệt lưu ý đến vai trò vừa là trụ cột, vừa là nền tảng của văn hóa trong cách nhìn nhận “văn hóa phải được đặt ngang hàng với kinh tế, chính trị, xã hội”, đáp ứng yêu cầu đổi mới, hội nhập của đất nước.
Hai là, xây dựng và phát triển sự nghiệp thể dục thể thao nhằm nâng cao sức khỏe nhân dân, góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và tăng tuổi thọ của người Việt Nam theo tinh thần vì sự nghiệp dân cường, nước thịnh, hội nhập và phát triển. Coi thể thao quần chúng là nền tảng của thể thao thành tích cao.
Ba là, đưa ngành du lịch lên giữ vị trí quan trọng trong cơ cấu kinh tế của tỉnh trên cơ sở khai thác hợp lý, sử dụng có hiệu quả tài nguyên du lịch của tỉnh; đẩy mạnh các hoạt động liên kết vùng, khu vực và quốc tế trong lĩnh vực du lịch. Coi du lịch lịch sử, văn hóa, sinh thái và tâm linh là thế mạnh cơ bản, thực hiện song song thu hút du khách với bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa của di tích, di sản.
Bốn là, nâng cao nhận thức về vai trò, vị trí, trách nhiệm của gia đình và cộng đồng trong việc thực hiện tốt chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật về hôn nhân và gia đình, bình đẳng giới, phòng, chống bạo lực gia đình. Chú trọng nhân rộng các mô hình hoạt động cấp cơ sở và đẩy mạnh công tác phối hợp giữa các sở, ban, ngành, lực lượng, địa phương trong toàn tỉnh.
Để hiện thực hóa các định hướng, mục tiêu tổng quát nêu trên, cần tập trung vào các giải pháp cơ bản sau:
Một là: Tiếp tục triển khai thực hiện các kế hoạch, chương trình hành động của Tỉnh ủy, UBND tỉnh trong các lĩnh vực văn hóa, thể thao, du lịch và gia đình. Đổi mới phương thức quản lý và tổ chức thực hiện theo phương châm hướng về cơ sở.
Hai là: Phải tập trung phát triển những lĩnh vực có nhiều tiềm năng, lợi thế như điện ảnh, nghệ thuật biểu diễn, mỹ thuật, nhiếp ảnh, thể thao giải trí, du lịch văn hóa, thể thao quần chúng,… Quan tâm khai thác tới những đặc trưng, thế mạnh trong từng lĩnh vực như Lễ hội Hoa Ban, Lễ hội thành Bản Phủ, bản sắc văn hóa các dân tộc…
Ba là: Tiếp tục quan tâm đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, hạ tầng; đổi mới trang thiết bị phục vụ; nâng cao năng lực, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ CCVC, đặc biệt là cán bộ cơ sở.
Bốn là: Tăng cường liên kết, hợp tác với các địa phương và các thành phần kinh tế - xã hội trong và ngoài nước. Đẩy mạnh hoạt động thông tin, tuyên truyền quảng bá và công tác xã hội hóa nhằm thu hút nhiều hơn nữa các nguồn lực phục vụ quá trình phát triển trong các lĩnh vực văn hóa, thể thao, du lịch và gia đình.
Với tinh thần “Thi đua là yêu nước, yêu nước phải thi đua”, dưới ánh sáng chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, với sự quan tâm, chỉ đạo của Đảng bộ và chính quyền tỉnh Điện Biên cùng sự phối hợp chủ động, có trách nhiệm của các sở, ban, ngành, lực lượng trong tỉnh và các địa phương trong cả nước, Đảng ủy và Ban Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tin tưởng toàn thể cán bộ công chức, viên chức, huấn luyện viên, vận động viên, hội viên và văn nghệ sỹ toàn ngành tích cực hưởng ứng phong trào, hăng say lao động, sáng tạo, nêu cao tinh thần đoàn kết, nhất trí để hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao. Qua đó tạo nên hành trình tiếp sức của các thế hệ, cùng nhau viết tiếp trang sử truyền thống của Ngành, đưa sự nghiệp văn hóa, thể thao, du lịch và gia đình phát triển lên một tầm cao mới, đóng góp ngày càng toàn diện và sâu sắc vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Điện Biên nói riêng, của đất nước nói chung trong thời kỳ bảo vệ và xây dựng Tổ quốc./.
Đồng chí Phạm Việt Dũng
Tỉnh ủy viên, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch