Tuần Giáo là một huyện miền núi thuộc tỉnh , nơi chứa đựng nhiều di sản có giá trị về lịch sử, văn hóa và khoa học như di tích khảo cổ học Thẳm Khương, danh lam thắng cảnh hang động Mùn Chung… nhưng trong đó phải kể đến di tích lịch sử cách mạng Pú Nhung được coi là tài sản quý giá và trở thành niềm tự hào của nhân dân các dân tộc trong huyện. Xã Pú Nhung, quê hương của Anh hùng liệt sỹ Vừ A Dính, Anh hùng quân đội Sùng Phái Sinh mãi mãi đi vào sử sách.

Tuần Giáo là một huyện miền núi thuộc tỉnh Điện Biên, nơi chứa đựng nhiều di sản có giá trị về lịch sử, văn hóa và khoa học như di tích khảo cổ học Thẳm Khương, danh lam thắng cảnh hang động Mùn Chung… nhưng trong đó phải kể đến di tích lịch sử cách mạng Pú Nhung được coi là tài sản quý giá và trở thành niềm tự hào của nhân dân các dân tộc trong huyện. Xã Pú Nhung, quê hương của Anh hùng liệt sỹ Vừ A Dính, Anh hùng quân đội Sùng Phái Sinh mãi mãi đi vào sử sách.

Sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, giặc Pháp chiếm lại Lai Châu, Pú Nhung được chọn là một trong những căn cứ hoạt động cách mạng của ban cán sự Đảng, giặc Pháp đốt nhà, đánh đập người già, phá nương rẫy, hãm hiếp phụ nữ, bắt trai bản đi lính... không thể trốn mãi trên rừng, với lòng yêu nước, căm thù giặc, dưới sự lãnh đạo của chi bộ Đảng Tuần Lai, mặc dù chỉ có vũ khí thô sơ: cung nỏ, tên thuốc độc, bẫy đá, súng tự tạo của du kích, người Mông Pú Nhung đã đoàn kết cùng các dân tộc anh em trong huyện kiên cường đứng lên chiến đấu. Đội du kích Pú Nhung dưới sự chỉ huy của người Đội trưởng Sùng Phái Sinh kiên cường dũng cảm tiêu diệt địch ở đồn bản Chăn, đồn Phiêng Pi. Trên đỉnh núi Pú Ao ngày 15/6/1949, người thiếu niên dân tộc Mông 15 tuổi Vừ A Dính làm liên lạc cho cách mạng, bị địch bắt, tra tấn dã man, Vừ A Dính một dạ kiên trung không khai báo cơ sở cách mạng, thực dân Pháp đã treo ngược anh lên một cành đào, rồi xả súng bắn...

Để tri ân các anh hùng liệt sỹ, ngày nay tại nhà tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ của xã Pú Nhung, cùng với Vừ A Dính và 6 người thân yêu trong gia đình được khắc tên tưởng niệm. Ghi nhận tinh thần chiến đấu kiên cường dũng cảm, ngày 31/7/1998, Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu “Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân” cho Đảng bộ, quân và dân xã Pú Nhung, ủy ban nhân dân tỉnh Điện Biên đã ký Quyết định số 926 ngày 27/07/2010 về việc xếp hạng di tích cấp tỉnh đối với di tích lịch sử cách mạng Pú Nhung. Đây sẽ là địa chỉ đỏ để thế hệ trẻ trên quê hương Vừ A Dính khắc ghi và tự hào noi gương anh hùng nhỏ tuổi đã làm rạng danh quê hương Pú Nhung, rạng danh thế hệ trẻ Việt Nam thời kỳ kháng chiến chống Pháp oanh liệt của dân tộc ta.

Sau gần 60 năm, trải qua nhiều biến thiên tác động di tích lịch sử cách mạng Pú Nhung trước kia do ở trên núi cao, hơn nữa trong quá trình đấu tranh, xây dựng khu căn cứ du kích đều làm bằng tranh tre nứa lá nên qua thời gian đã không còn dấu vết. Nhằm giáo dục truyền thống yêu nước cho các thế hệ, phục vụ công tác nghiên cứu, tham quan du lịch, đáp ứng nhu cầu văn hoá của nhân dân. Thời gian tới mong các cấp các ngành cùng chung tay góp sức khôi phục trùng tu và phát huy giá trị để di tích lịch sử cách mạng Pú Nhung luôn luôn sống, tự biết nói lên những thông điệp của quá khứ gửi đến hiện tại và tương lai.

Thanh Tâm

Bảo Tàng tỉnh