Các địa phương Tây Bắc chú trọng phát huy "sức mạnh mềm" của nền văn hoá
Theo bà Nguyễn Thị Thanh Chuyên, Phó Giám đốc Sở Văn hoá – Thể thao và Du lịch tỉnh Điện Biên, mối quan hệ giữa văn hoá và kinh tế, chính trị, xã hội là mối quan hệ biện chứng, có tác động qua lại, không thể tách rời. Trong đó, tiềm lực kinh tế cùng với chính trị, quốc phòng, an ninh là “sức mạnh cứng”, thì văn hoá chính là “sức mạnh mềm”, góp phần tạo nên sức mạnh tổng hợp quốc gia. Đầu tư cho phát triển văn hoá không chỉ là đầu tư cho vấn đề phát triển con người, phát triển nguồn nhân lực, xây dựng môi trường văn hoá, mà chính là đầu tư để phát triển “sức mạnh nội sinh”, đầu tư để phát triển sức mạnh mềm của dân tộc trong hội nhập quốc tế.
Trong các dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng, cũng như của tỉnh Điện Biên trong Đại hội Đảng, nhiệm kỳ 2025 – 2030 vừa diễn ra đều đã khẳng định rất rõ về sự phát triển của văn hoá và việc chú trọng, quan tâm phát triển văn hoá để thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội. Theo tôi đây là một trong những khẳng định sự chín muồi về mặt tư duy, về sự lãnh đạo của Đảng vừa khoa học, vừa là nghệ thuật trong gia đoạn mà nước ta cũng như tỉnh Điện Biên bước vào kỷ nguyên mới, bởi lịch sử đã chứng minh là quốc gia nào chú trọng phát triển giá trị văn hoá của dân tộc thì sẽ xây dựng được mô hình phát triển bền vững.
Giữ gìn bản sắc văn hoá là giữ hồn cốt của dân tộc.
Cũng theo bà Chuyên, một trong những yếu tố riêng có của mỗi quốc gia, mỗi dân tộc chính là văn hóa, cho nên việc Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng xác định phát triển nguồn lực con người, phát triển văn hóa phải thực sự trở thành nền tảng, sức mạnh nội sinh, động lực to lớn cho sự phát triển nhanh, bền vững của đất nước là một chủ trương hoàn toàn đúng đắn. Nếu như khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo có thể được nghiên cứu, học tập và tiếp thu từ bên ngoài một cách tương đối trọn vẹn, thì văn hóa lại không thể sao chép hay vay mượn nguyên vẹn. Bởi, những giá trị nội sinh của văn hóa thể hiện chính bản chất, nền tảng để phát triển con người Việt Nam.
Cũng chính vì lẽ đó mà các cấp, ngành, địa phương cần chú trọng việc xây dựng, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ trực tiếp làm công tác văn hoá tương xứng với yêu cầu và nhiệm vụ phát triển văn hoá Việt Nam trong giai đoạn mới, khắc phục tình trạng chắp vá, tuỳ tiện trong bố trí cán bộ làm công tác văn hoá , ở cả trung ương và địa phương.
Bà Nguyễn Thị Thanh Chuyên cho biết, Đảng ta nhiều lần nhấn mạnh “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc”. Cho nên tôi thấy rằng đội ngũ cán bộ trực tiếp làm công tác quản lý văn hoá không chỉ đòi hỏi có phẩm chất chính trị, mà cần phải có chuyên môn nữa; phải am hiểu về văn hoá, am hiểu đội ngũ trí thức, văn nghệ sĩ và cũng phải có tầm nhìn sâu rộng, có khả năng vận động, thuyết phục các tầng lớp nhân dân tham gia vào công cuộc xây dựng và phát triển văn hoá. Trên cơ sở đó, cá nhân tôi cho rằng, cần phải quan tâm xây dựng, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ trực tiếp làm công tác văn hoá tương xứng với yêu cầu và nhiệm vụ phát triển văn hoá trong gia đoạn mới.
Thấm nhuần tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh và tích cực làm theo đường lối của Đảng trong chấn hưng, phát triển văn hoá Việt Nam, những năm qua, cấp uỷ, chính quyền và nhân dân các dân tộc ở Tây Bắc đã chú trọng bảo tồn, phát huy các giá trị văn hoá bằng các phong trào, việc làm thiết thực, cụ thể.
Theo bà Nguyễn Thị Thanh Chuyên, Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng xác định xây dựng văn hoá trở thành nền tảng cho sự phát triển là chủ trương hoàn toàn đúng đắn.
Tại tỉnh Sơn La, bình quân mỗi năm, địa phương đã phân bổ kinh phí gần 8 tỷ đồng để triển khai thực hiện các Nghị quyết về văn hoá; trong đó, hỗ trợ các bản, tiểu khu, tổ dân phố có hoạt động văn nghệ quần chúng trên địa bàn tỉnh số tiền 2.000.000 đ/bản/năm. Từ năm 2018 đến nay, Hội đồng Nhân dân tỉnh đã ban hành 5 nghị quyết liên quan đến chính sách hỗ trợ bảo tồn, phát huy các giá trị văn hoá dân tộc. Cùng với đó, nhiều chính sách hỗ trợ phát triển văn hoá dân tộc cũng được lồng ghép trong chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi trong các thời kỳ…
Tuy nhiên, theo bà Quàng Thị Xuyến, Trưởng Ban Văn hoá – Xã hội, Hội đồng Nhân dân tỉnh Sơn La, để việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hoá dân tộc đạt nhiều kết quả cao hơn nữa, rất cần Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương có các quyết sách cụ thể và “mạnh” hơn:
Một là, Quốc hội cần nghiên cứu, ban hành Nghị quyết tổng thể chính sách về văn hoá nhằm thúc đẩy, cụ thể hoá chỉ đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị văn hoá toàn quốc triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII; trong đó tập trung triển khai quan điểm “Văn hoá còn thì dân tộc còn”.
Hai là, Chính phủ cũng cần cụ thể hoá ban hành Đề án tổng thể về phát triển văn hoá, đồng bộ các cơ chế, chính sách về văn hoá, đặc biệt là văn hoá vùng miền, phát huy nét văn hoá đặc sắc các dân tộc, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.