Năm 2023 là năm tỉnh Điện Biên tổ chức nhiều hoạt động văn hóa, thể thao, du lịch tiêu biểu, đặc sắc cả trong và ngoài tỉnh. Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã chủ động triển khai thực hiện đồng bộ, quyết liệt kế hoạch phát triển sự nghiệp năm 2023 và đạt được nhiều thành tựu nổi bật. 100% các chỉ tiêu kế hoạch phát triển sự nghiệp văn hóa, thể thao và du lịch đều đạt, một số chỉ tiêu vượt so với kế hoạch UBND tỉnh giao.

Lĩnh vực văn hóa với nhiều hoạt động sôi nổi, ấn tượng:

Công tác tuyên truyền đạt hiệu quả với nhiều hình thức phong phú, đa dạng

Công tác tuyên truyền, cổ động phục vụ nhiệm vụ chính trị, các sự kiện của đất nước, của tỉnh được Ngành quan tâm triển khai đồng bộ, hiệu quả với hình thức phong phú, đa dạng đã tạo sự đồng thuận, hưởng ứng và phát huy tinh thần đoàn kết, tự giác, cổ vũ, động viên của Nhân dân, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ. Cụ thể: Trung tâm Văn hóa, Điện ảnh: Sáng tác 06 tranh mẫu; xuất bản 06 số với 1.200 cuốn Văn hóa, Thể thao và Du lịch gửi cơ sở tuyên truyền; thực hiện 160 buổi tuyên truyền lưu động; dựng 32 video, clip tuyên truyền; căng treo 2.074 băng rôn, khẩu hiệu, cờ phướn tuyên truyền, vượt 107,4% kế hoạch năm.

Tại địa bàn các huyện, thị xã, thành phố: Các đội tuyên truyền lưu động xây dựng 45 chương trình mới, thực hiện 560 buổi tuyên truyền lưu động, đạt 100% kế hoạch; phục vụ 266 nghìn lượt người xem đạt 100% kế hoạch năm; thực hiện căng treo trên 11,7 nghìn băng rôn, cờ phướn, khẩu hiệu tuyên truyền. UBND các xã, phường, thị trấn tích cực triển khai công tác tuyên truyền bằng nhiều hình thức như: Căng treo băng rôn, khẩu hiệu, cờ dây trên các trục đường, các khu dân cư; trên xe tuyên truyền lưu động, viết tin bài đăng trên các trang thông tin điện tử và báo chí của địa phương;…

Phong trào nghệ thuật quần chúng: Năm 2023 là năm có nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ sôi nổi, ấn tượng được tổ chức cả trong và ngoài tỉnh. Đây là những hoạt động tạo tiền đề cho Năm Du lịch Quốc gia 2024 tổ chức tại Điện Biên. Mở đầu cho các sự kiện văn hóa, thể thao, du lịch năm 2023, ngành đã tổ chức  thành công các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao và du lịch chào đón tết Dương lịch và tết Nguyên đán Quý Mão 2023. Tiếp đến là các chương trình nghệ thuật đặc sắc chào mừng 48 năm Ngày giải phòng miền Nam thống nhất đất nước (30/4/1975-30/4/2023) và 69 năm Ngày Chiến thắng Điện Biên Phủ (07/5/1954-07/5/2023).

Ngành đã chủ động, tích cực tham mưu tổ chức thành công Lễ hội Hoa Ban và Ngày hội Văn hóa, Thể thao và Du lịch các dân tộc tỉnh Điện Biên lần thứ VII; Hội thi tuyên truyền lưu động tỉnh Điện Biên lần thứ XVIII; Tuần Văn hoá -  Du lịch Tây Bắc và Thành phố Hồ Chí Minh tại tỉnh Luông Pha Bang, nước CHDCND Lào; Tuần Văn hóa - Du lịch Điện Biên và các tỉnh Tây Bắc tại Thành phố Hồ Chí Minh; Tuần Văn hóa - Du lịch Điện Biên tại Hà Nội.Trên địa bàn tỉnh có 1.208 đội văn nghệ quần chúng, tổ chức gần 2,4 nghìn buổi biểu diễn, phục vụ 310 nghìn lượt người xem, đạt 100% kế hoạch. Các đơn vị phối hợp, dàn dựng và tổ chức 21 hội thi, hội diễn, hoạt động văn hóa, văn nghệ, vượt 75% kế hoạch năm; tổ chức 35 hoạt động văn hóa, văn nghệ tại Sân hành lễ Tượng đài chiến thắng Điện Biên Phủ, đạt 100% kế hoạch năm; tham gia 03 hội thi, hội diễn cấp trung ương và khu vực, vượt 33% kế hoạch giao; tổ chức 04 lớp năng khiếu hè và 04 lớp tập huấn nghiệp vụ phong trào văn hóa cơ sở.

Nghệ thuật chuyên nghiệp: Đoàn Nghệ thuật xây dựng 09 chương trình ca, múa, nhạc phục vụ nhiệm vụ chính trị, vượt 80% kế hoạch. Xây dựng 01 chương trình mới; tổ chức biểu diễn 135 chương trình nghệ thuật, vượt 3,9% kế hoạch năm, phục vụ trên 250 nghìn lượt người xem vượt 4,4% kế hoạch, trong đó có khoảng 54 nghìn lượt người xem vùng cao, vượt 20% kế hoạch. Tiêu biểu là chương trình nghệ thuật mừng Xuân Quý Mão năm 2023; chào mừng kỷ niệm 69 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ. Các chương trình được dàn dựng công phu, chất lượng đã góp phần đem niềm vui, hạnh phúc, đáp ứng nhu cầu thưởng thức văn hóa tinh thần cho người dân, đồng thời góp phần thể hiện những nét đẹp truyền thống trong văn hóa của vùng đất và con người  Điện Biên đến đông đảo người dân và du khách.

Hoạt động Phát hành phim và Chiếu bóng:  được Trung tâm Văn hóa, Điện ảnh thực hiện 50 buổi chiếu phim phục vụ trên 18 nghìn lượt người xem, vượt 18% kế hoạch năm; lồng tiếng 07 phim và in 140 đĩa bằng tiếng dân tộc Thái, Mông. Sản xuất 04 phim tài liệu phục vụ vùng cao, in 1.200 đĩa, vượt 100% kế hoạch năm. Thực hiện 157 buổi chiếu phim tại Rạp phục vụ trên 1,3 nghìn lượt người xem; thực hiện 1.200 buổi chiếu phim vùng cao phục vụ 370 nghìn lượt người xem đạt 100% kế hoạch năm.

Hoạt động phát hành xuất bản phẩm duy trì hoạt động của 19 cơ sở phát hành, đạt 100 kế hoạch; thực hiện phát hành được trên 23,6 nghìn xuất bản phẩm, đạt 100% kế hoạch; tổ chức 20 quầy sách lưu động phục vụ nhiệm vụ chính trị, vượt 66,7% kế hoạch năm.

Hoạt động thư viện: Hệ thống thư viện công cộng bổ sung 14.356 bản vượt 59,5% kế hoạch năm và 93 loại báo, tạp chí; số sách trong hệ thống Thư viện có 232.555 bản vượt 2,4% kế hoạch năm; cấp trên 5 nghìn thẻ Thư viện; phục vụ trên 276,6 nghìn lượt độc giả, vượt 20,5% kế hoạch năm; gần 589 nghìn lượt tài nguyên thông tin được phục vụ, vượt 20% kế hoạch giao. Thư viện tỉnh tổ chức thành công Hội thi thiếu nhi kể chuyện theo sách tỉnh Điện Biên lần thứ I; tham gia Liên hoan Cán bộ thư viện tuyên truyền phát triển văn hóa đọc và giới thiệu sách về chủ quyền biển đảo Việt Nam đạt giải Nhất toàn đoàn; thực hiện 92 cuộc phục vụ bạn đọc bằng xe thư viện lưu động đa phương tiện tại các trường học, đơn vị lực lượng vũ trang và đơn vị phối hợp trên địa bàn tỉnh; có trên 90 nghìn lượt độc giả truy nhập cơ sở dữ liệu Thư viện điện tử, vượt 20% kế hoạch năm; sưu tầm, số hóa 7.531 tài liệu địa chí, vượt 527,6% kế hoạch năm 2023.

Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” được triển khai thực hiện gắn với phong trào “xây dựng nông thôn mới” đã góp phần xây dựng nếp sống văn minh ở cơ sở. Các phong trào ngày càng phát triển mạnh mẽ và nhận được sự ủng hộ, tham gia của đông đảo nhân dân trong việc xây dựng các danh hiệu văn hóa, thực hiện nếp sống văn minh, khơi dậy lòng nhân ái, ý thức đoàn kết cộng đồng. Nhiều giá trị văn hóa được bảo tồn và phát huy; việc cưới, việc tang có những chuyển biến tích cực;… đã góp phần thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của tỉnh. Năm 2023, có 106.695/137.784 gia đình đạt danh hiệu gia đình văn hóa, chiếm 77,4%, vượt 7% so với kế hoạch năm; có 1.232/1.445 thôn, bản, tổ dân phố đạt danh hiệu “thôn, bản, tổ dân phố văn hóa”, chiếm 85,3%, vượt 4,1% so với kế hoạch; 13/14 phường, thị trấn đạt chuẩn văn minh đô thị, chiếm 92,9%, vượt 7,1% so với kế hoạch năm.

Công tác gia đình được quan tâm, triển khai nhiều mô hình về phòng chống gia đình và bình đẳng giới góp phần giảm thiểu bạo lực gia đình hướng tới xây dựng gia đình no ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc.  Trên địa bàn tỉnh có 89/129 xã Ban Chỉ đạo mô hình phòng chống bạo lực gia đình được thành lập tại các xã, phường, thị trấn đạt 68,99% số xã, phường, thị trấn có Ban chỉ đạo mô hình phòng chống bạo lực gia đình toàn tỉnh, vượt 3,87% so với kế hoạch năm; 606/1445 thôn, bản có Câu lạc bộ gia đình phát triển bền vững, đạt 41,93%, vượt 3,46% so với kế hoạch năm.

Hoạt động bảo tồn, bảo tàng và di sản văn hóa của các dân tộc tiếp tục được bảo tồn, phát huy giá trị, đặc biệt là phát huy giá trị di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt Chiến trường Điện Biên Phủ trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội. Tích cực quảng bá di sản văn hóa các dân tộc thông qua việc tổ chức trưng bày, triển lãm ảnh tuyên truyền giới thiệu về Chiến thắng Điện Biên Phủ ở trong và ngoài tỉnh.

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh có 18 di sản văn hóa được đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, trong đó có 04 di sản văn hóa phi vật thể mới được đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, 02 di sản được UNESCO ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại; có 33 di tích được xếp hạng (trong đó có 01 di tích quốc gia đặc biệt, 14 di tích cấp quốc gia, 18 di tích cấp tỉnh); có 41 nghệ nhân được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Nghệ nhân ưu tú trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể. Ngành cũng đã tổ chức lớp truyền dạy nghề làm trang phục truyền thống của dân tộc Xinh Mun tại xã Chiềng Sơ, huyện Điện Biên Đông và chế tác khèn của dân tộc Mông trên địa bàn huyện Mường Nhé, huyện Mường Ảng, huyện Tủa Chùa…

Kiểm kê, đánh giá hiện trạng di sản văn hóa phi vật thể “Thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái” đã được UNESCO ghi danh trên địa bàn tỉnh Điện Biên và di sản văn hóa phi vật thể “Tết nào Pê Chầu của người Mông đen”, “Lễ Kin Pang Then của người Thái trắng”, “Lễ hội Đền Hoàng Công Chất” đã được đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Lĩnh vực thể dục thể thao đạt nhiều kết quả nổi bật:

 Phong trào TDTT quần chúng phát triển với nhiều hình thức thu hút được đông đảo cán bộ, quần chúng nhân dân tham gia tập luyện. Cuộc vận động “Toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại” tiếp tục được duy trì, phát triển. Tỷ lệ số người tập luyện TDTT thường xuyên đạt 33% trên tổng số dân toàn tỉnh; tỷ lệ hộ gia đình thể thao đạt 22% trên tổng số hộ gia đình toàn tỉnh. Toàn tỉnh có 430 Câu lạc bộ TDTT cơ sở; số cán bộ chiến sỹ kiểm tra tiêu chuẩn rèn luyện thể lực trên 90%; 100% số trường phổ thông thực hiện đầy đủ chương trình giáo dục thể chất nội khóa. Toàn tỉnh tổ chức được 523 giải thi đấu, trong đó cấp khu vực, toàn quốc 03 giải; cấp tỉnh 12 giải; cấp huyện, ngành 92 giải; cấp xã 335 giải; cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, trường học, đơn vị lực lượng vũ trang và các tổ chức khác 80 giải.

Tổ chức thành công 08 giải thể thao cấp xã trong Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng Nông thôn mới tại xã Pom Lót huyện Điện Biên; xã Quài Tở huyện Tuần Giáo; xã Mường Tùng huyện Mường Chà; xã Xá Nhè huyện Tủa Chùa; xã Chà Nưa huyện Nậm Pồ; xã Búng Lao huyện Mưởng Ảng; xã Sín Thầu huyện Mường Nhé và xã Thanh Minh thành phố Điện Biên Phủ. Phối hợp thực hiện Đề án bảo tồn các môn thể thao dân tộc truyền thống, các trò chơi dân gian của dân tộc Thái tại bản Nà Sự, xã Chà Nưa, huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên đạt kết quả cao.

 Thể thao thành tích cao đạt được nhiều kết quả ấn tượng, đặc biệt là thành tích đạt được khi tham gia các giải thi đấu thể thao khu vực và toàn quốc góp phân nâng vị thế về thể thao của tỉnh với các tỉnh trong khu vực Tây Bắc. Phong trào “Toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại” phát triển tốt và nâng cao chất lượng, đặc biệt là tổ chức tốt các giải thể thao khu vực và toàn quốc do tỉnh đăng cai. Phối hợp tổ chức thành công 03 giải thể thao khu vực và toàn quốc. Đào tạo, huấn luyện 24 vận động viên thể thao thành tích cao. Thành lập đoàn vận động viên, huấn luyện viên tham gia 16 giải thi đấu khu vực và toàn quốc đạt 92 huy chương các loại, vượt 206,7% kế hoạch năm, trong đó có 43 huy chương từ các giải thể thao thành tích cao, vượt 186,7% kế hoạch năm. Có 01 vận động viên đạt kiện tướng và 05 vận động viên đạt cấp I quốc gia, vượt 400% kế hoạch năm. Có 01 vận động viên tham gia đội tuyển Quốc gia Việt Nam, dự giải Vô địch Karate Đông Nam Á tại Philippin đạt 01 HCV, 01 HCĐ; tham gia Seagame 32 tại Campuchia đạt 01 HCV. Tổ chức 06 lớp năng khiếu thể dục thể thao, thu hút trên 200 học sinh tham gia ở các môn: Cầu lông; Karate; Võ Cổ truyền; Bóng đá; Cờ vua; Bơi. Phối hợp tổ chức 02 lớp năng khiếu: Khiêu vũ thể thao và Boxing, thu hút trên 40 học sinh tham gia.

Lĩnh vực du lịch có nhiều khởi sắc

Hoạt động quảng bá, xúc tiến du lịch được tăng cường tổ chức tại các tỉnh, thành phố; Ban chỉ đạo phát triển du lịch tỉnh Điện Biên và Hiệp hội du lịch tỉnh Điện Biên đã được kiện toàn, tạo sự thống nhất trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo phát triển du lịch trên địa bàn tỉnh; ...là động lực thúc đẩy lượng khách du lịch trên địa bàn tỉnh phục hồi và tăng trưởng. Ngành đã tham mưu tổ chức thành công Tuần Văn hoá -  Du lịch Tây Bắc và Thành phố Hồ Chí Minh tại tỉnh Luông Pha Bang, nước CHDCND Lào. Triển khai các hoạt động liên kết, hợp tác phát triển du lịch 8 tỉnh TBMR và Thành phố Hồ Chí Minh năm 2023. Thẩm định, cấp 01 giấy phép kinh doanh lữ hành nội địa; 05 thẻ hướng dẫn viên du lịch quốc tế; 08 thẻ hướng dẫn viên du lịch nội địa; cấp đổi 01 thẻ hướng dẫn viên du lịch quốc tế; 01 thẻ hướng dẫn viên du lịch nội địa…

Tổ chức các hoạt động trưng bày giới thiệu quảng bá sản phẩm văn hoá du lịch trong khuôn khổ Lễ hội hoa ban; cuộc thi ẩm thực “Hương sắc Điện Biên”. Thiết kế, lắp đặt sơ đồ bố trí các hoạt động, cổng, gian hàng trưng bày; sản xuất ấn phẩm phục vụ công tác quảng bá, xúc tiến du lịch; thiết kế, thay 10 pano giới thiệu du lịch Điện Biên, đạt 100% kế hoạch. Triển khai kế hoạch phát triển nội dung trang website: dulichdienbien.vn. Tư vấn kết nối hỗ trợ phát triển sản phẩm du lịch cộng đồng tại huyện Nậm Pồ và Tuần Giáo; dự án 06 chương trình mục tiêu Quốc gia vùng đồng bào dân tộc thiểu số về du lịch; nội dung bộ nhận diện thương hiệu du lịch tỉnh Điện Biên…

Năm 2023, lượng khách du lịch lượng khách du lịch đến Điện Biên đạt trên 1 triệu lượt khách du lịch, đạt 107% so với kế hoạch năm, tăng 23% so với năm 2022 (năm 2022 đạt 810.000 lượt); trong đó khách du lịch quốc tế ước đạt 7.500 lượt, đạt 75% so với kế hoạch năm, tăng 1,78 lần so với năm 2022 (năm 2022 đạt 4.215 lượt); tổng doanh thu từ hoạt động du lịch đạt 1.750 tỷ đồng, đạt 109% so với kế hoạch năm, tăng 29,6% so với năm 2022 (năm 2022 đạt 1.350 tỷ đồng); số ngày lưu trú bình quân của khách du lịch đạt 2,6 ngày.

Năm 2023 khép lại, có thể thấy ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh đã luôn nỗ lực vượt qua nhiều khó khăn, cán bộ, công chức và viên chức toàn ngành đã nỗ lực cống hiến để thực hiện nhiều chương trình, kế hoạch với những giải pháp tối ưu và hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, tạo được nhiều dấu ấn nổi bật, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Các hoạt động văn hóa, thể thao và du lịch của tỉnh diễn ra sôi nổi, an toàn, ấn tượng với nhiều sự kiện quan trọng, ý nghĩa, làm phong phú và nâng cao đời sống văn hóa tinh thần cho nhân dân. Qua đó góp phần bảo tồn, gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, củng cố khối đại đoàn kết dân tộc, góp phần quảng bá hình ảnh Điện Biên đến bạn bè, du khách trong nước và quốc tế. Với thành quả đạt được trên các lĩnh vực, ngành văn hóa, thể thao và du lịch Điện Biên sẽ tiếp tục nỗ lực hướng tới năm 2024 với nhiều mục tiêu mới, khắc phục khó khăn và hành động để bứt phá.