Trong bối cảnh đất nước ta đang tiếp tục đẩy mạnh công cuộc hội nhập và hợp tác quốc tế sâu rộng đã tác động nhất định đến tỉnh Điện Biên; nhiệm vụ về công tác đối ngoại, đặc biệt là hoạt động đối ngoại về văn hóa đã góp phần thúc đẩy các hoạt động đối ngoại về kinh tế - xã hội, chính trị, an ninh - quốc phòng, góp phần vào việc thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Theo đó, hoạt động văn hóa đối ngoại ngày càng được mở rộng và có nhiều chuyển biến tích cực so với những năm trước đây, nhất là trong hoạt động giao lưu, hợp tác phát triển về văn hóa, du lịch đối với một số tỉnh Bắc Lào, Bắc Thái Lan và với huyện Giang Thành, thành phố Phổ Nhĩ, tỉnh Vân Nam, Trung Quốc. Tỉnh luôn chủ động chỉ đạo các Sở, ngành, cơ quan chức năng quản lý chặt chẽ đoàn ra, đoàn vào, xây dựng các phương án để đảm bảo công tác đối ngoại nói chung và văn hóa đối ngoại nói riêng được thực hiện đảm bảo đúng quy định. Qua đó góp phần giới thiệu, quảng bá hình ảnh vùng đất, con người; nét văn hóa đặc sắc của tỉnh đến bạn bè quốc tế, mở rộng hợp tác với các địa phương thuộc các nước, thu hút đầu tư, phát triển dịch vụ thương mại, du lịch, tăng cường nguồn lực cho phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm an ninh quốc phòng, đồng thời tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại, làm phong phú thêm những giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc trong tỉnh Điện Biên.
Thực hiện Quyết định số 210/QĐ-TTg ngày 08/02/2015 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Chiến lược văn hóa đối ngoại của Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030, ngày 03/8/2016 UBND tỉnh Điện Biên đã ban hành Kế hoạch số 2269/KH-UBND về triển khai Chiến lược văn hóa đối ngoại tỉnh Điện Biên đến năm 2020 tầm nhìn đến năm 2030. Trên cơ sở các nhiệm vụ, giải pháp và phân công tổ chức thực hiện đề ra tại Kế hoạch, các Sở, ngành, cơ quan, đơn vị căn cứ chức năng và nhiệm vụ được giao đã chủ động triển khai nội dung Kế hoạch, đảm bảo phù hợp với Chiến lược của Chính phủ; mục đích, yêu cầu đề ra và tình hình thực tiễn của địa phương, đơn vị hằng năm.
Ngoài ra nhằm đẩy mạnh công tác đối ngoại nói chung, trong đó có đối ngoại về văn hóa, UBND tỉnh đã ban hành nhiều Kế hoạch, văn bản chỉ đạo nhằm cụ thể hóa những nhiệm vụ, giải pháp nhằm triển khai, thực hiện tốt Chiến lược văn hóa đối ngoại tại tỉnh; chú trọng, tích cực triển khai, thực hiện các nội dung trong các Biên bản, Bản ghi nhớ đã được ký kết, chú trọng công tác thông tin đối ngoại, quảng bá hình ảnh tỉnh Điện Biên với quốc tế.
Trong giai đoạn, tỉnh đã chủ động gắn công tác văn hóa đối ngoại với các Chương trình, Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hằng năm và 5 năm của tỉnh như: Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIII nhiệm kỳ 2015 - 2020, Kế hoạch Chiến lược Văn hóa đối ngoại của tỉnh Điện Biên đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030. Tập trung triển khai thực hiện Quy hoạch tổng thể phát triển khu du lịch quốc gia Điện Biên Phủ - Pá Khoang thành khu du lịch trọng điểm thu hút khách du lịch trong và ngoài nước; tích cực triển khai thực hiện các chiến lược, chương trình, kế hoạch đã phê duyệt trên địa bàn tỉnh; tạo những điều kiện thuận lợi cho hợp tác kinh tế, xúc tiến đầu tư nước ngoài trên lĩnh vực văn hóa, thu hút khách du lịch quốc tế đến Điện Biên. Ngoài ra, tỉnh còn xây dựng cơ chế phối hợp chặt chẽ, đồng bộ, thống nhất và linh hoạt giữa các sở, ban, ngành, UBND các huyện, thành phố. Phân định rõ chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan, đơn vị trong việc duy trì, phối hợp tổ chức, quản lý các chương trình, hoạt động văn hóa có yếu tố nước ngoài ở trong và ngoài nước. Đồng thời chỉ đạo, định hướng các huyện xây dựng quy chế phối hợp giữa các huyện biên giới của tỉnh với các huyện biên giới của các tỉnh Bắc Lào và Vân Nam (Trung Quốc).
Tỉnh đã tích cực thực hiện công tác truyền thông, quảng bá về hình ảnh về văn hóa, con người Điện Biên thông qua các hình thức phong phú, phù hợp như: trên Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh, báo Điện Biên Phủ, Cổng thông tin điện tử của tỉnh, trang thông tin điện tử của các cơ quan, đơn vị và trên các kênh truyền hình của Trung ương; Phối hợp với các cơ quan đại diện Việt Nam tại nước ngoài tuyên truyền, quảng bá, giới thiệu về Điện Biên; thông qua các hoạt động quảng bá, xúc tiến thương mại; các cuộc hội thảo, hội đàm, các chuyến thăm làm việc ở nước ngoài của các cơ quan, tổ chức của tỉnh Điện Biên với các nước; đặc biệt là với các tỉnh Bắc Lào, Đông Bắc Thái Lan và tỉnh Vân Nam - Trung Quốc. Qua đó, góp phần quảng bá, giới thiệu hình ảnh mảnh đất, con người, nét văn hóa đặc sắc, tiềm năng phát triển thế mạnh của tỉnh đến với bạn bè quốc tế, thu hút sự đầu tư hợp tác phát triển kinh tế - xã hội với các nước.
Đẩy mạnh tuyên truyền, quảng bá về các sự kiện Quốc tế nổi bật của Việt Nam; thông tin về vai trò, vị thế và đóng góp của ASEAN; đặc biệt trong năm 2020 Việt Nam làm Chủ tịch ASEAN. Tham gia các sự kiện ngoại giao văn hóa, xúc tiến đầu tư thương mại, du lịch do Chính phủ, các Bộ, ngành Trung ương, các địa phương tổ chức và tổ chức các lễ hội văn hóa đặc sắc: Lễ hội Hoa Ban, Lễ hội đua thuyền đuôi én, Lễ hội ném Còn Trung - Lào - Việt nhằm quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam nói chung, tỉnh Điện Biên nói riêng đến bạn bè quốc tế. Phối hợp với các cơ quan đại diện Việt Nam tại nước ngoài vận động kiều bào Việt Nam phát huy tài năng, tâm huyết đóng góp cho tỉnh Điện Biên và thông qua cộng đồng người Việt đang sinh sống, làm việc, học tập ở nước ngoài quảng bá giới thiệu văn hóa, con người Điện Biên đến bạn bè quốc tế. Tăng cường công tác thông tin tuyên truyền; đấu tranh có hiệu quả với những thông tin sai trái, xuyên tạc hình ảnh của tỉnh, trong đó có lĩnh vực văn hóa đối ngoại.
Từ năm 2016 đến nay, tỉnh đã xuất bản hơn 58.650 các loại ấn phẩm, phướn quảng bá, giới thiệu du lịch Điện Biên bao gồm: Cẩm nang du lịch (Việt -Anh); Cẩm nang du lịch (Việt - Thái; cẩm nang du lịch (tiếng Thái Lan); Sách Cẩm nang du lịch (Việt - Lào); cẩm nang du lịch (tiếng Anh); Tập gấp du lịch (Việt - Anh); Bản đồ du lịch; Tờ rơi giới thiệu Lễ hội Hoa Ban (Việt - Lào; Việt - Anh; Bản đồ du lịch tỉnh Điện Biên (Tiếng Anh); sách Ẩm thực Điện Biên (Tiếng Anh); tập gấp tuyến du lịch liên kết Luông Pha Băng - U Đôm Xay - Điện Biên - Sa Pa - Hà Nội,...phục vụ hoạt động xúc tiến, quảng bá văn hóa, du lịch. Các ấn phẩm đã được du khách và các doanh nghiệp tìm hiểu sử dụng và đánh giá cao về hình thức và nội dung, giúp cho du khách trong nước và nước ngoài dễ dàng tìm kiếm thông tin cũng như cung cấp những kiến thức nhất định về văn hóa, con người, mảnh đất Điện Biên lịch sử, giàu tiềm năng đến bạn bè trong nước và quốc tế.
Bên cạnh việc phát triển các sản phẩm văn hóa, du lịch, công tác tuyên truyền, quảng bá, xúc tiến du lịch, xây dựng hình ảnh và thương hiệu du lịch Điện Biên được tỉnh quan tâm, chỉ đạo, triển khai phong phú, thu hút sự quan tâm đầu tư của các tổ chức, doanh nghiệp trong và ngoài nước; liên kết, hợp tác với các địa phương xây dựng tour, tuyến du lịch, giới thiệu quảng bá sản phẩm du lịch (đặc biệt là triển khai Chương trình hợp tác phát triển du lịch 8 tỉnh Tây Bắc mở rộng), triển khai hợp tác đối ngoại phát triển du lịch (đặc biệt với các tỉnh Bắc Lào)… cũng được tăng cường triển khai hiệu quả.
Tại lễ hội Hoa Ban năm 2019 và Ngày hội Văn hóa, Thể thao và du lịch lần thứ VI năm 2019, UBND tỉnh đã mời đoàn cán bộ và Người đẹp các tỉnh Luông Pha Bang, U Đôm Xay (nước CHDCND Lào) tham gia giao lưu tại cuộc thi Người đẹp Hoa Ban 2019 và đồng hành tham gia các hoạt động tại Lễ hội và Ngày hội tại tỉnh Điện Biên, qua đó góp phần quảng bá về hình ảnh mảnh đất, con người Điện Biên thắt chặt hơn nữa tình đoàn kết hữu nghị, giao lưu và hợp tác giữa tỉnh Điện Biên và các tỉnh Bắc Lào, thắt chặt thêm mối quan hệ thăm tình hữu nghị Việt - Lào.
Trong công tác xây dựng và phát triển thương hiệu, các sản phẩm văn hóa đối ngoại, tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 776/KH-UBND ngày 20/3/2020 về Kế hoạch thực hiện Chiến lược và Quy hoạch phát triển điện ảnh đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh Điện Biên góp phần tích cực, phục vụ tốt hơn trong công tác văn hóa đối ngoại. Kế hoạch thực hiện Chiến lược Điện ảnh với những lộ trình cụ thể, phương hướng, chỉ tiêu theo từng giai đoạn nhằm góp phần phát huy thế mạnh của điện ảnh, đầu tư sản xuất, phổ biến nhiều tác phẩm điện ảnh có giá trị tư tưởng, giáo dục, thẩm mỹ và giải trí phù hợp với đặc điểm đời sống, điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, nhằm đáp ứng nhu cầu về hưởng thụ văn hóa ngày càng cao của nhân dân; rút ngắn khoảng cách chênh lệch hưởng thụ văn hóa giữa các vùng miền, đáp ứng yêu cầu công tác giải trí, tuyên truyền trong tình hình mới; phục vụ tốt nhu cầu đời sống văn hóa, tinh thần của nhân dân, nhất là đồng bào các dân tộc ở vùng cao, vùng sâu, vùng biên giới, vùng đặc biệt khó khăn.
Trong các năm 2018, 2019, tỉnh Điện Biên đã tổ chức sự kiện Hoa Anh đào - Pá Khoang Điện Biên với sự hỗ trợ của Trung tâm giao lưu văn hóa Nhật Bản đã thu hút hàng nghìn lượt ngưười tham gia hưởng ứng, với rất nhiều nội dung giao lưu văn hóa, nghệ thuật, triển lãm, trải nghiệm phong phú như: Lễ khai mạc và chương trình nghệ thuật đặc sắc; Trưng bày các tác phẩm cắm hoa nghệ thuật; Trình diễn Lễ hội dân gian, hoạt động cộng đồng và các trò chơi dân gian của đồng bào dân tộc: Thái, Mông, Khơ Mú; Phiên chợ Nông sản Điện Biên; Triển lãm ảnh nghệ thuật, hội họa, nhiếp ảnh, Không gian ẩm thực sắc màu Tây Bắc; Không gian văn hóa Nhật Bản; Tiệc chiêu đãi rượu Sakê - Mông Pê… Sự kiện tổ chức thành công đã để lại nhiều dấu ấn tốt đẹp trong lòng nhân dân và du khách, góp phần đẩy mạnh công tác văn hóa đối ngoại, giới thiệu, quảng bá hình ảnh vùng đất, con người và nét văn hóa đặc sắc của Điện Biên; nét văn hóa đặc trưng của đất nước, con người Nhật Bản, tiếp tục tăng cường giao lưu, thắt chặt tình đoàn kết, hữu nghị, thúc đẩy hợp tác, xúc tiến đầu tư của các tổ chức, doanh nghiệp Nhật Bản đến với Điện Biên.
Trong công tác văn hóa đối ngoại đóng góp vào quá trình hội nhập quốc tế, phát triển bền vững đất nước tại tỉnh cũng có nhiều bước phát triển, tỉnh đã tăng cường các hoạt động đối ngoại với các tỉnh Bắc Lào, tiếp tục mở rộng quan hệ với các tỉnh Bắc Thái Lan. Trên cơ sở biên bản ký kết hợp tác giữa tỉnh Điện Biên với các tỉnh Bắc Lào, Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch đã tổ chức ký Biên bản ghi nhớ với Sở Thông tin, Văn hoá và Du lịch tỉnh Luông Pha Băng, nước Cộng hoàn dân chủ nhân dân Lào giai đoạn 2017 - 2020 hợp tác trong lĩnh vực văn hoá, du lịch; Ký kết Biên bản ghi nhớ về cơ chế hợp tác và hội nhập du lịch bền vững với các tỉnh Bo Kẹo, Luông Nậm Thà, U Đôm Xay, Phông Sa Lỳ, Luông Pha Bang, Xay Nhạ Bu Ly (Nước CHDCND Lào), châu Xishuangbanna (Trung Quốc), tỉnh Sơn La (Việt Nam), tỉnh Chiềng Rai, tỉnh Chiềng Mai (Thái Lan). Mở rộng các hoạt động văn hóa, du lịch liên kết theo chức năng nhiệm vụ và tạo các điều kiện thuận lợi khi các đoàn sang thăm, nghiên cứu, tìm hiểu văn hóa dân tộc tại địa bàn; đẩy mạnh hợp tác trong việc bồi dưỡng, thực tế cơ sở với các công chức, viên chức ngành văn hoá, du lịch của tỉnh Điện Biên và các tỉnh Bắc Lào; cử đoàn diễn viên tham gia giao lưu văn hoá tại các tỉnh Bắc Lào, mời Người đẹp các tỉnh Bắc Lào tham gia giao lưu tại cuộc thi Người đẹp Hoa Ban 2019; Liên kết, phối hợp tuyên truyền, quảng bá văn hoá, du lịch giữa các địa phương góp phần thực hiện thắng lợi chiến lược văn hóa đối ngoại của tỉnh.
Bên cạnh những kết quả đã đạt được, quá trình triển khai Chiến lược văn hóa trên địa bàn tỉnh vẫn gặp một số khó khăn như sản phẩm văn hóa của tỉnh đưa ra ngoài còn ít về số lượng, chưa đảm bảo về chất lượng; đội ngũ cán bộ làm công tác văn hóa đối ngoại còn hạn chế về những hiểu biết văn hóa của các nước khác và trình độ ngoại ngữ; ngân sách hàng năm bố trí cho hoạt động văn hóa đối ngoại của tỉnh còn ít; nhận thức về vai trò, vị trí và tầm quan trọng của ngoại giao văn hóa của các tầng lớp xã hội chưa có sự thống nhất cao…