Thực hiện Quyết định số 2563/QĐ-SVHTTDL, ngày 31/12/2017 của Sở Văn hóa, Thể thao và Du Lịch về việc giao chỉ tiêu kế hoạch phát triển sự nghiệp Văn hóa, Thể thao Du lịch năm 2018.
Theo kết quả khảo sát di tích trên địa bàn các huyện; Tủa Chùa, Tuần Giáo, Mường Lay, Điện Biên Đông và Mường Chà năm 2018, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đang triển khai xếp hạng hai di tích là Hang động Huổi Cang, xã Pa Ham, huyện Mường Chà, lập hồ sơ đề nghị xếp hạng di tích cấp Quốc gia và Hang động Huổi Đáp, xã Pa Ham, huyện Mường Chà, lập hồ sơ đề nghị xếp hang di tích cấp tỉnh.
Hai di tích được lựa chọn để lập hồ sơ xếp hạng đều có thảm thực vật đa dạng sinh học phong phú, được hình thành cách đây hàng triệu năm với chiều sâu hơn 800m. Trong hang động có rất nhiều nhũ đá, chủ yếu là các loại hình: san hô, hình cột đá, hình các con vật như Khổng Long, Tê giác 1 sừng, sư tử, hình tượng phật, hình chiếc ô, hình cỏ cây hoa lá đan xen nhau, hình rèm. Đặc biệt, trần và hai bên vách hang động có rất nhiều nhũ đá mang nhiều hình thù kỳ lạ, đẹp mắt và có rất nhiều các sinh vật như: Dơi, chim, chuột, nhện, đặc biệt còn có cả Bọ Cạp.
Hang động Huổi Đáp và Huổi Cang là sự kết hợp hài hòa của thiên nhiên, là điểm tham quan đầy hấp dẫn và thú vị. Ngoài thăm hang động còn có thể khám phá diện mạo của núi đá tai mèo, nghiên cứu về địa chất, địa mạo của vùng đất với cảnh đẹp sông nước sơn thủy, hữu tình.Ngoài ra khi đến thăm hang động, du khách sẽ được ngắm cảnh ruộng bậc thang, trải nghiệm quá trình canh tác hoa màu bên hốc đá của người dân bản địa, khám phá những khu rừng nguyên sinh với nhiều loại gỗ quý như lim, sến, táu và nghiến…, được thưởng thức các món ăn mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc. Đặc biệt đây sẽ là nguồn cảm hứng sáng tác của các nhà khoa học dưới nhiều lĩnh vực lịch sử, văn hóa, điêu khắc, hội họa, âm nhạc…
Việc đề nghị xếp hạng thêm hai di tích, nhằm bảo vệ và phát huy các giá trị tiêu biểu của tỉnh, tương lai nơi đây sẽ là điểm tham quan du lịch, tìm hiểu khám phá thiên nhiên, thế giới động vật, nghiên cứu khoa học đối với mọi du khách, đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa của nhân dân còn góp phần ổn định, phát triển kinh tế của tỉnh./.
Nguyễn Vân - Bảo tàng tỉnh Điện Biên