Vùng đất Pa Ham được thiên nhiên ưu ái ban tặng cảnh đẹp nên thơ, hữu tình với núi non hùng vĩ cùng dòng sông Nậm Mức đầy thơ mộng xung quanh những thửa ruộng bậc thang trải dài đã tạo nên một vẻ đẹp vô cùng quyến rũ, dịu dàng làm say lòng du khách mỗi khi đặt chân đến vùng đất này. Với dạng địa hình đặc trưng Pa Ham sở hữu nhiều hang động đẹp: hang động 72, hang động Hắt Chuông, hang Sơ tán... trong đó có lẽ không thể không nhắc đến hang động Huổi Cang. Hang động Huổi Cang cùng hang động Huổi Đáp được công nhận là Danh lam thắng cảnh cấp Quốc gia theo Quyết định số 1183/QĐ-BVHTTDL ngày 28 tháng 3 năm 2019 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

Hang động Huổi Cang nằm trên quả đồi có tên Pom Thẳm Bẻ, thuộc địa phận bản Huổi Cang, xã Pa Ham, huyện Mường Chà, tỉnh Điện Biên. Để đến được hang động khách tham quan đi xuồng dọc sông Nậm Mức. Tại đây du khách được hoà mình với thiên nhiên, ngắm nhìn sông Nậm Mức mênh mang, vẻ đẹp kì vĩ chứa đựng đầy huyền bí, kì ảo. Vào mùa khô dòng sông mang màu xanh ngọc bích, đứng trước mũi thuyền thả hồn vào thiên nhiên mênh mang tạo cho ta cảm giác thư thái và yên bình.

Dòng sông Nậm Mức

 Hai bên bờ sông trùng trùng điệp những quả núi nối tiếp nhau, xen kẽ những bãi ngô bãi lúa mang một màu xanh mát, một cảm giác thích thú, sảng khoái mà thiên nhiên ban tặng. Đi khoảng 5km, rẽ vào bên phải, sau đó leo lên ngọn đồi có rừng tái sinh khoảng 500m, đến nương trồng ngô, lúa của người dân. Tại vị trí này, từ đây nhìn xuống ta có thể ngắm được toàn cảnh sông Nậm Mức, các làng bản và một phần cuộc sống của người dân xã Pa Ham. Đi khoảng gần 1km là đến hang động Huổi Cang.

Hang động Huổi Cang có tổng chiều dài 1.016m. Cửa hang quay theo hướng Đông Nam, nhỏ hẹp độ dốc lớn. Để đi vào được bên trong cần có thang hoặc phải leo xuống men theo các kẽ đá, sau đó đi khoảng 15m để vào khoang thứ nhất, Hang được chia làm ba khoang chính và nhiều ngách nhỏ, phần lớn dưới nền hang động là đất, đá, hai bên vách và trần hang có rất có nhiều nhũ đá, màu xám, vàng, trắng, xanh rêu mang hình thù như các cột đá, măng đá, hình rèm, hình những cây nấm, hình Tượng phật, hình các con vật như: Khủng long, tê giác một sừng, voi, hải cẩu,...

   Khoang thứ nhất tổng chiều dài 214m, chỗ rộng nhất khoảng 5 - 10m, cao 10 - 12m. Bước vào ngay đầu khoang phía bên trái là một khoảng trống tương đối bằng phẳng, nơi đây người dân đến tham quan thường hay đặt lễ dâng hương trước khi vào bên trong với mong muốn các vị thần linh như: thần rừng, thần hang phù hộ cho con người được may mắn đi đến nơi an toàn. Vào sâu bên trong, trên trần và hai bên vách hang động ta bắt gặp nhũ đá có hình thù như những móng vuốt tua tủa sắc nhọn, hình những bức rèm chứa đầy bí ẩn bên trong và những bàn tay đang như mời gọi, thách thức con người dũng cảm vén bức rèm để vào bên trong khám phá vẻ đẹp bí ẩn của hang động, dưới nền hang là những tảng đá gồ ghề tương đối khó đi, đi tiếp, rẽ trái là một ngách có hình vòng cung, cuối vòng cung sang phía bên phải là một ngách nhỏ, bên trong vòng cung và ngách nhỏ ta bắt gặp nhũ đá hình những cây măng, hay nhũ đá mang hình tượng phật, hình các cây nấm khổng lồ, những cột đá cao khoảng từ  4- 5m, đường kính 1,5- 2m vững chắc, xung quanh phủ nhũ màu vàng, trắng xen lẫn nhau tạo sự óng ánh tựa như phủ một lớp vàng lớp bạc. Trên vách hang động còn có những dải nhũ đá màu trắng tinh khôi như những thác nước hay màu vàng óng ánh như dòng thác vàng, thác bạc tinh xảo và tạo ấn tượng.

Những dải nhũ đá như những thác nước màu vàng óng ánh

   Khoang thứ hai ăn sâu xuống lòng đất, có độ đốc thoai thoải, thấp hơn khoang thứ nhất khoảng 5m, để vào được khoang thứ 2 chúng ta phải khom lưng, cúi mình rẽ phải, qua một ngách rộng chừng 2m, cao 0,8 đến 01m, tại khoang này nơi rộng nhất từ 10-12m, cao 10-15m, với tổng chiều sâu 520m.Trong khoang có rất nhiều nhũ đá mang hình thù vô cùng kỳ lạ với những gườm đá dài nối từ trần hang động xuống dưới nền hay những dải san hô dài 8-10 m, rộng gần 10m; trên vách và trần hang động, nhũ đá buông xuống như những dải lụa với nhiều kiểu dáng như được bài trí bởi bàn tay của người thợ may. Đặc biệt trên trần hang động nhũ đá kết lại như những cụm đèn chùm, pha lê, hay hình thù như những quả chuông, khi gõ vào đó phát ra âm thanh vang vọng đến lạ kỳ, hay những bức tranh khổng lồ trên đó chạm khắc nhiều hình thù sinh động, khối được trạm khắc như hình thác vàng đang đổ từ trên cao xuống tạo thành dòng chảy vô tận, khối lại như hình thác bạc với những nhũ đá  hình thì như những bọt nước trắng xóa, sau đó ngưng đọng tạo thành hình rèm, khối giống tượng phật, hình các cô tiên đang đùa dỡn, khối giống các con vật như: hình con tê giác một sừng, hình cá sấu, hải cẩu, hình chiếc ô hay chiếc lá… tất cả đã tạo nên một bức tranh miêu tả cảnh quan thật sinh động hấp dẫn.

Nhũ đá như những măng đá

    Khoang thứ ba với chiều sâu 282m, ngay cửa khoang ta bắt gặp ngay khối nhũ đá có hình một quả trứng khổng lồ. Tại khoang này được chia thành hai ngách lớn và các ngách nhỏ, ở mỗi ngách trên trần và hai bên vách hang động là những khối nhũ đá với nhiều hình thù đa dạng, khối thì như hình quả chuông, trong khung cảnh hang động khi chạm vào phát ra tiếng kêu thánh thót đến lạ kỳ, khối thì như những đám măng đá tua tủa sắc nhọn, khối thì mang hình thù của các con vật như: Sư tử biển, tê giác một sừng, hình chim, hình rèm,... các nhũ đá ở đây có màu sắc đa dạng màu vàng, trắng pha nhũ óng ánh, khối lại có hình vân mây uốn lượn. Ở một số ngách nhỏ dưới nền như được dải một lớp cát mịn, với độ dốc tạo sự trơn trượt tương đối nguy hiểm, các ngách được thông với nhau, trên trần và hai bên vách không có nhũ đá, thay vào đó là những vân mây đá màu vàng, trắng, xám kết hợp pha quyện vào nhau gây ấn tượng, tạo sự thích thú, thỏa mãn trí tò mò khám phá của người xem. Tất cả hòa quyện vào nhau tạo nên một bức tranh sinh động làm say đắm lòng người.

Cảnh đẹp tự nhiên của hang động Huổi Cang thật kỳ thú, thiên nhiên đã tạo lập và ban tặng cho hang động Huổi Cang nhiều cảnh quan đẹp trong hang với những khối nhũ, măng đá, bụt đá có hình kỳ lạ như những kiệt tác hoành tráng của tạo hóa làm say đắm lòng du khách khi đến tham quan hang động. Cảnh đẹp của tạo hóa như muốn níu kéo bước chân khiến cho du khách lưu luyến, bâng khuâng chưa muốn chia tay sớm với chốn thiên thai đầy mộng mơ này.

Những khối nhũ đá có hình thù kỳ lạ như những kiệt tác của tạo hóa

Chia tay hang động Huổi Cang du khách có thể tham quan trải nghiệm tại các địa điểm gần kề như hang động Huổi Đáp cách hang động Huổi Cang khoảng 450m, hang động Hắt Chuông cách khoảng 1km và nhiều địa điểm khác nữa. Trong tương lai với tiềm năng du lịch phong phú sẽ tạo điều kiện để du lịch Mường Chà phát triển. Tạo liên kết các tuyến du lịch: Điện Biên - Tuần Giáo - Tủa Chùa - Mường Chà - Mường Lay, trở thành nguồn lực quan trọng cho phát triển du lịch của tỉnh Điện Biên.