Trong bối cảnh toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, thông tin đã trở thành một loại “sức mạnh mềm” có ảnh hưởng lớn đến vị thế và uy tín của mỗi quốc gia.

Đối với Việt Nam, công tác thông tin đối ngoại giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong việc quảng bá hình ảnh đất nước, con người, nền văn hóa và con đường phát triển của dân tộc ta ra thế giới. Trong tình hình mới, khi các thách thức và cơ hội đan xen, việc tăng cường và đổi mới công tác thông tin đối ngoại là nhiệm vụ cấp thiết, góp phần bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc và tạo môi trường thuận lợi cho sự nghiệp xây dựng, phát triển và bảo vệ Tổ quốc.

Công tác thông tin đối ngoại là hoạt động truyền thông có tổ chức nhằm giới thiệu hình ảnh đất nước, con người Việt Nam ra thế giới; truyền tải chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước; đồng thời đấu tranh phản bác các luận điệu sai trái, thù địch, xuyên tạc về Việt Nam. Đây là một bộ phận quan trọng trong công tác tư tưởng, đối ngoại và an ninh chính trị, góp phần củng cố niềm tin quốc tế, mở rộng quan hệ hợp tác, nâng cao vị thế và uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế.

Trong nhiều năm qua, công tác thông tin đối ngoại đã góp phần to lớn vào việc quảng bá hình ảnh một Việt Nam đổi mới, năng động, thân thiện, yêu chuộng hòa bình và có trách nhiệm với cộng đồng quốc tế. Thông qua đó, bạn bè quốc tế ngày càng hiểu rõ hơn về đường lối phát triển đúng đắn, về tinh thần độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác và phát triển của Việt Nam.

Bước sang giai đoạn mới, thế giới đang chứng kiến nhiều biến động nhanh chóng, phức tạp và khó lường. Cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn, xung đột khu vực, biến đổi khí hậu, an ninh mạng và khủng hoảng thông tin đang đặt ra nhiều thách thức cho mọi quốc gia. Sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ, đặc biệt là cách mạng công nghiệp 4.0, làm thay đổi căn bản phương thức tiếp cận, chia sẻ và xử lý thông tin.

Cùng với đó, các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị gia tăng hoạt động tuyên truyền sai trái, xuyên tạc tình hình Việt Nam trên không gian mạng. Điều này đòi hỏi công tác thông tin đối ngoại của ta phải kịp thời, chính xác, có định hướng, có sức thuyết phục và phù hợp với bối cảnh truyền thông số.

Trong bối cảnh đó, công tác thông tin đối ngoại trong giai đoạn mới tập trung vào các nhiệm vụ:

Một là, tăng cường tuyên truyền đối ngoại về đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, đặc biệt là quan điểm độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác và phát triển.

Hai là, chủ động định hướng dư luận quốc tế, cung cấp thông tin chính thống, khách quan, kịp thời về các vấn đề mà dư luận quan tâm như chủ quyền biển đảo, nhân quyền, tôn giáo, phát triển bền vững.

Ba là, đẩy mạnh quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam - một dân tộc giàu truyền thống, năng động, đổi mới, sáng tạo và hội nhập qua các phương tiện truyền thông hiện đại, mạng xã hội, văn hóa và ngoại giao nhân dân.

Bốn là, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ số trong thông tin đối ngoại; xây dựng các nền tảng truyền thông đa ngôn ngữ, tận dụng không gian mạng như một “mặt trận mềm” để lan tỏa thông tin tích cực, phản bác thông tin sai lệch.

Năm là, xây dựng đội ngũ làm công tác thông tin đối ngoại chuyên nghiệp, bản lĩnh, sáng tạo, có kỹ năng truyền thông quốc tế, năng lực ngoại ngữ, hiểu biết văn hóa và tâm lý công chúng quốc tế.

Sáu là, tăng cường phối hợp giữa các cơ quan đối ngoại, tuyên giáo, báo chí, truyền thông và địa phương, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ và hiệu quả trong triển khai các hoạt động thông tin đối ngoại.

Để đáp ứng yêu cầu mới, công tác thông tin đối ngoại cần được triển khai đồng bộ với các giải pháp sau:

Thực hiện nghiêm túc Chỉ thị số 26-CT/TW (2023) của Ban Bí thư về tăng cường công tác thông tin đối ngoại trong tình hình mới; cụ thể hóa bằng kế hoạch hành động phù hợp với từng cấp, từng ngành, từng địa phương.

Tăng cường hợp tác truyền thông quốc tế, chủ động cung cấp thông tin chính thống cho báo chí, tổ chức và bạn bè nước ngoài.

Phát triển các sản phẩm truyền thông số, phim tài liệu, video, ấn phẩm đa ngôn ngữ, có nội dung hấp dẫn, hình thức hiện đại, phù hợp với thị hiếu người xem quốc tế.

Đẩy mạnh ngoại giao văn hóa, ngoại giao nhân dân và các hoạt động quảng bá hình ảnh Việt Nam thông qua lễ hội, nghệ thuật, thể thao, du lịch.

Tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, gắn công tác thông tin đối ngoại với đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên không gian mạng.

Trong thời kỳ hội nhập quốc tế sâu rộng và chuyển đổi số mạnh mẽ hiện nay, công tác thông tin đối ngoại của Việt Nam giữ vai trò then chốt trong việc quảng bá hình ảnh quốc gia, định hướng dư luận quốc tế và bảo vệ lợi ích dân tộc. Thực hiện tốt công tác này chính là góp phần nâng cao vị thế, uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế, củng cố niềm tin của bạn bè thế giới, đồng thời bảo đảm môi trường hòa bình, ổn định để xây dựng đất nước ngày càng giàu mạnh, văn minh và hùng cường.

Công tác thông tin đối ngoại trong tình hình mới vì thế không chỉ là nhiệm vụ của các cơ quan làm đối ngoại, tuyên giáo, mà còn là trách nhiệm chung của toàn xã hội, của mỗi người dân Việt Nam - những “đại sứ Nhân dân” trên mặt trận thông tin toàn cầu.

Hồng Nhung