“Lấp lánh hàng cúc bạc, hai hàng bướm xinh xinh, ôm sát bầu ngực cong, vòng eo thon xúng xính, xà tích em buông lơi, hoa khoe sắc lưng đồi… áo cóm em xinh tươi, như ban trắng núi rừng, đẹp xinh và duyên dáng, sao nọong ơi…” là những câu hát trong tác phẩm “Áo cóm yêu thương” của Nhạc sĩ Huy Thông, với tình yêu bất tận với núi rừng và văn hoá các dân tộc, nhạc sĩ đã có nhiều sáng tác về con người và văn hoá Tây Bắc, Điện Biên…
Nhạc sĩ Huy Thông, tên thật là Nguyễn Huy Thông sinh năm 1972, theo học Trung cấp sư phạm nhạc từ năm 1990 tại trường trung cấp nghệ thuật Thái Bình, tham gia hoạt động nghệ thuật từ năm 1995, đến nay đã 26 năm gắn bó với mảnh đất Điện Biên Phủ anh hùng, giàu truyền thống và đậm đà bản sắc văn hoá các dân tộc.
Nhạc sĩ Huy Thông chọn con đường đến với nghệ thuật theo cách riêng của mình, trong bối cảnh khi điều kiện kinh tế nghèo khó, lo từng bữa cơm, manh áo. Nhưng có lẽ vì niềm đam mê, vì muốn dâng hiến đến nhân dân đặc biệt là đồng bào các dân tộc tỉnh Điện Biên những món ăn tinh thần mà nhạc sĩ đã tìm đến với âm nhạc. Có năng khiếu về văn nghệ, lại sẵn niềm đam mê văn hóa, văn nghệ của đồng bào miền núi, thôi thúc anh đeo đuổi nghiệp văn hóa và sáng tác âm nhạc từ đó đến nay.
Gắn với âm nhạc vùng cao gần 30 năm, có lẽ thế mà âm nhạc của Huy Thông là những giai điệu vui tươi, toát lên niềm lạc quan, yêu đời của người dân vùng cao. Nội dung trong mỗi ca khúc là những hình ảnh bình dị, gần gũi như khăn piêu, áo cóm, tiếng gọi nhau lên nương, tiếng lòng tâm tình của những chàng trai cô gái, những sắc màu văn hoá văn hoá rất gần gũi như tục mời rượu, hội xuân… Tất cả đã tạo nên những bản hòa âm đầy tính nghệ thuật nhưng vẫn chất chứa hơi thở của cuộc sống, của con người vùng cao biên giới nơi đây.
Trong sự nghiệp sáng tác của mình, nhạc sĩ Huy Thông có rất nhiều kỷ niệm và mỗi tác phẩm lại để trong Anh một dấu ấn khó quên. Chia sẻ với chúng tôi, nghệ sĩ chia sẻ … “Tôi đã viết nhiều ca khúc về hoa ban nhưng ca khúc tôi tâm đắc nhất là bài Về miền hoa ban. Đây là một ca khúc với nét giai điệu âm nhạc dân gian dân tộc Thái, viết vào đúng thời điểm hoa ban nở rộ của mùa xuân năm 2013. Hoa ban đã để lại trong tôi quá nhiều ấn tượng, ấn tượng bởi qua các câu chuyện kể, qua thơ văn và đặc biệt là qua chiêm nghiệm thực tế và những chuyến đi công tác lưu diễn tại xứ sở của hoa ban Điện Biên. Đây cũng là một trong những ca khúc để lại trong tôi nhiều ấn tượng nhất bởi mảnh đất Điện Biên, quê hương thứ 2 đã chắp cánh cho tôi trên con đường nghệ thuật”. Với nét giai điệu mượt mà, tiết tấu nhẹ nhàng uyển chuyển đã gây ấn tượng mạnh mẽ và đạt giải A trong lần đầu tiên ra mắt tại Liên hoan âm nhạc khu vực phía bắc năm 2013 tại tỉnh Sơn La. Ca khúc đã đi sâu vào lòng công chúng, được đông đảo khán giả trong và ngoài tỉnh hát và thường xuyên được vang lên mỗi mùa hoa ban nở.
Khi nói đến Nhạc sĩ Huy Thông, người ta nhớ đến một nhạc công, nhạc sĩ có tài năng nghệ thuật thực sự nổi trội, có sự ảnh hưởng, lan tỏa khu vực Tây Bắc. Có nhiều cống hiến và đóng góp vào thành tích giải thưởng của Đoàn Nghệ thuật chuyên nghiệp tỉnh Điện Biên các kỳ tham gia Liên hoan, Hội diễn ca múa nhạc chuyên nghiệp toàn Quốc và các cuộc liên hoan, hội diễn nghệ thuật chuyên nghiệp cấp khu vực với các vai trò: cố vấn nghệ thuật, đạo diễn âm nhạc, chỉ huy dàn nhạc, sáng tác mới, phối khí âm nhạc.
Các tác phẩm của Đoàn Nghệ thuật với sự đóng góp của Nhạc sĩ Huy Thông đã đạt nhiều Huy chương tại các hội diễn chuyên nghiệp toàn quốc như hoà tấu “Đoản Khúc Bản Mường” Huy chương Vàng năm 2018, tác phẩm “Bên Suối” đạt Huy chương bạc năm 1999. Nhiều tác phẩm âm nhạc của anh đạt giải cao tại Liên hoan âm nhạc, Giải thưởng Âm nhạc Hội nhạc sĩ Việt Nam, Hội Văn học, Nghệ thuật các dân tộc thiểu số Việt Nam như: ca khúc "Hương sắc vùng cao đạt" đạt giải nhất giải thưởng văn học nghệ thuật Điện Biên Phủ lần thứ nhất năm 2009 của UBND tỉnh Điện Biên, Ca khúc "Một thoáng Điện Biên"”đạt giải Ba Giải thưởng âm nhạc 2010 của Hội nhạc sĩ Việt Nam, giải B Liên hoan âm nhạc hội nhạc sĩ Việt Nam khu vực phía Bắc 2011 của Hội nhạc sĩ Việt Nam. Ca khúc "Về miền hoa ban"” đạt Giải A Liên hoan âm nhạc hội nhạc sĩ Việt Nam khu vực phía Bắc 2016 của Hội nhạc sĩ Việt Nam...
Với vai trò là nhạc công, nhạc sĩ Huy Thông đã có nhiều đóng góp, cống hiến cho nền âm nhạc tỉnh Điện Biên bằng việc sáng tác nhiều tác phẩm âm nhạc giới thiệu văn hóa, du lịch Điện Biên có chất lượng nghệ thuật và được sử dụng trong nhiều chương trình sự kiện chính trị quan trọng của đất nước cũng như địa phương như nhiều bản nhạc, tác phẩm âm nhạc từ hòa tấu nhạc cụ dân tộc đến các ca khúc về văn hóa, bản sắc dân tộc được nhân dân đón nhận và được sử dụng trong các chương trình nghệ thuật phục vụ nhiệm vụ chính trị của đất nước, của tỉnh, trong các hoạt động văn hóa, nghệ thuật tại cơ sở đến các Lễ hội, Ngày hội, sự kiện tầm cỡ như: Lễ hội hoa Ban, Sự kiện Hoa Anh Đào Pá Khoang, Ngày hội Văn hóa dân tộc Thái toàn quốc; Kỷ niệm Chiến thắng Điện Biên Phủ. Các chương trình nghệ thuật phục vụ nhiệm vụ chính trị giao lưu văn hóa Việt Nam - Lào, Việt Nam - Trung Quốc…
Anh còn tích cực tham gia phát triển hoạt động nghệ thuật quần chúng với nhiều vai trò như: Cố vấn nghệ thuật, đạo diễn âm nhạc, sáng tác, phối khí cho các tác phẩm âm nhạc nhiều chương trình nghệ thuật hội thi, hội diễn tỉnh nhà như: Hội thi Dân vận khéo, Hội diễn nghệ thuật quần chúng Công Nông Binh 2014, 2016, 2018, 2020, Hội thi tuyên truyền lưu động 2013, 2015, 2017, 2019 và các Hội thi, Hội diễn chuyên ngành của: Sở Giáo dục và Đào tạo, Công an, Liên đoàn lao động tỉnh, Bảo hiểm xã hội…
Quá trình công tác, anh luôn hoàn thành tốt và xuất sắc nhiệm vụ, nhiều năm là chiến sĩ thi đua cấp cơ sở. Được nhận nhiều Bằng khen của UBND tỉnh Điện Biên và Bộ trưởng, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.
Điện Biên đã cho anh trái ngọt để anh làm nên một nhạc sĩ Huy Thông của núi rừng miền Tây Bắc. Và anh cũng đã cả tuổi thanh xuân mộc mạc, chân thành, dâng hiến cho âm nhạc. Cùng với chia sẻ của Nhạc sĩ “Là người con của núi rừng, gắn bó và am hiểu văn hóa của dân tộc mình, tôi thấy phải có trách nhiệm bảo vệ, phát huy vốn văn hóa độc đáo này”. Hy vọng, trong thời gian tới, chúng ta sẽ đón nhận nhiều tác phẩm mới của Nhạc sĩ Huy Thông”…