Di tích Chiến trường Điện Biên Phủ là Di tích lịch sử cấp quốc gia đặc biệt, được tiến hành tu bổ, tôn tạo với quy mô lớn trước thời điểm diễn ra kỷ niệm 50 năm chiến thắng Điện Biên Phủ, tuy nhiên vẫn chưa hoàn chỉnh, chưa đáp ứng được sự kỳ vọng của cựu chiến binh, khách tham quan, du lịch trong và ngoài nước.
Với mong muốn tái hiện lại những nét cơ bản cảnh quan lịch sử, hình ảnh chiến trường tại một số điểm di tích thành phần, tăng tính thuyết phục, hấp dẫn cho di tích, tạo nên một quần thể di tích tương xứng với tầm vóc vĩ đại của chiến thắng Điện Biên Phủ; qua đó, tôn vinh ý nghĩa, giá trị và ảnh hưởng mang tầm quốc tế của chiến thắng Điện Biên Phủ; giáo dục truyền thống cách mạng cho các thế hệ người dân đất Việt; thiết thực tri ân vong linh các anh hùng liệt sỹ. Tạo ra sản phẩm du lịch mang đậm đặc trưng lịch sử và văn hóa vùng Tây Bắc, có sức hấp dẫn và cạnh tranh cao; từng bước đưa Điện Biên trở thành một trong những trung tâm du lịch trọng điểm về du lịch lịch sử, văn hóa, sinh thái, tâm linh và nghỉ dưỡng của khu vực Trung du miền núi phía Bắc. Ban Thường vụ tỉnh ủy Điện Biên đã đăng ký báo cáo với Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng và giao nhiệm vụ cho Ban cán sự Đảng UBND tỉnh chỉ đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tham mưu chuẩn bị Đề án Bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt Chiến trường Điện Biên Phủ, để xin ý kiến chỉ đạo thực hiện.
Sau thời gian chuẩn bị, ngày 05/3/2019, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã trực tiếp báo cáo với Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng Đề án Bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt Chiến trường Điện Biên Phủ đến năm 2030; Sau khi nghe báo cáo, Bộ Chính trị, Ban bí thư đã đánh giá, ghi nhận sự chuẩn bị chu đáo của tỉnh, đồng thời nhất trí cho phép triển khai thực hiện Đề án và dự án Đền thờ tưởng niệm các anh hùng liệt sỹ hy sinh trong Chiến dịch Điện Biên Phủ (ý kiến chính thức tại Văn bản số 9003-CV/VPTW ngày 09/3/2019 của Văn phòng Trung ương Đảng)
Thực hiện Công văn số 9003- CV/VPTW ngày 09/3/2019 của Văn phòng Ban Chấp hành Trung ương Đảng và Công văn số số 723-CV/TU ngày 22/3/2019 của Tỉnh ủy; UBND tỉnh đã ban hành văn bản chỉ đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch hoàn thiện dự thảo Đề án Bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt Chiến trường Điện Biên Phủ đến năm 2030, trình Thủ tướng Chính phủ.
Trên cơ sở đó Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã hoàn thiện tham mưu cho UBND tỉnh ban hành Tờ trình số 1704/TTr – UBND, ngày 13 tháng 6 năm 2019 trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án Bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt Chiến trường Điện Biên Phủ đến năm 2030, với những nội dung chính sau đây:
- Lập Quy hoạch bảo quản, tu bổ, phục hồi các điểm Di tích, làm cơ sở cho việc quản lý, bảo vệ, đầu tư tôn tạo và phát huy giá trị lâu dài; đo đạc, phân vùng, cắm mốc, giải tỏa, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho một số di tích thành phần nhằm xác định phạm vi cần bảo vệ, tránh nguy cơ bị xâm lấn.
- Đầu tư Đền thờ tưởng niệm các anh hùng liệt sỹ hy sinh tại chiến dịch Điện Biên Phủ trên đồi F; Tượng đài Thanh niên xung phong tại Đèo Pha Đin;...
- Tiếp tục đầu tư tôn tạo giai đoạn 2 một số điểm quan trọng: Trung tâm tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ; Đồi A1, Him Lam; Mô phỏng lại “Trận địa bao vây tấn công” của Bộ đội ta; phục dựng bản Thái Noong Nhai; tiếp tục bảo tồn một số điểm khác có khả năng phục hồi;...
- Đầu tư hiện đại hóa nhà trưng bày bảo tàng, mở rộng không gian bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ;
- Đầu tư xây dựng một số công trình phụ trợ (hệ thống vệ sinh, chiếu sáng, tạo cảnh quan,...nhằm giảm bớt sự khô cứng của di tích chiến trường); bổ sung kết cấu hạ tầng và dịch vụ du lịch cần thiết tại một số điểm di tích tiêu biểu, đảm bảo đủ điều kiện công nhận là điểm du lịch địa phương, tiến tới đề nghị Chính phủ công nhận là điểm du lịch cấp quốc gia;...
Dự kiến nhu cầu kinh phí trên 1.162 tỷ đồng.
Trước mắt trong thời gian chờ Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, UBND tỉnh đã chỉ đạo các Sở, Ngành liên quan triển khai một số nội dung:
+ Lập quy hoạch bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị di tích Chiến trường Điện Biên Phủ;
+ Lập dự án đầu tư xây dựng Đền thờ tưởng niệm các anh hùng liệt sỹ hy sinh tại chiến dịch Điện Biên Phủ trên đồi F;
+ Cải tạo, nâng cấp và hiện đại hóa Nhà trưng bày Chiến thắng Điện Biên Phủ;
+ Nâng cấp khu thờ tự Đại Tướng Võ Nguyên Giáp tại Mường Phăng;
Hiện nay các Sở, ngành đang tích cực triển khai./.